Waarom PSV de gok aandurft met voormalig wonderkind Bruma

Welgeteld 928 speelminuten had de negentienjarige Bruma gemaakt in het eerste elftal van Sporting Lissabon, toen hij in 2013 met slaande deuren vertrok bij de club waar hij sinds zijn twaalfde speelde. Dat Galatasaray liefst tien miljoen euro over had voor de komst van een tiener die krap tien volledige profwedstrijden in de benen had, is illustratief voor de hype waarmee Bruma vanaf jonge leeftijd werd omgeven. De in Guinnee-Bissau geboren snelheidsduivel stond bij Sporting te boek als het grootste talent uit de jeugdopleiding sinds Cristiano Ronaldo, en in zijn eerste wedstrijden bij de senioren toonde Bruma geregeld flitsen van pure genialiteit. 

Nu, zes jaar later, is het verhaal van Bruma's profcarrière er niet per se een dat tot de categorie 'tragisch verspild talent' behoort. Twee seizoenen geleden had het hyperambitieuze RB Leipzig nog 12,5 miljoen over voor de zevenvoudig Portugees international. Hoewel Bruma nooit tot vaste basisspeler uitgroeide in Oost-Duitsland, liet hij in de minuten die hij wél kreeg genoeg zien om bij de nationale ploeg nog een basisplaats naast Ronaldo in de voorhoede te krijgen in het Nations League-duel met Italië in november 2018.

Kortom, Bruma is verre van een afgezakt toptalent van weleer dat zijn laatste kans tot relevantie in de 'makkelijke' Eredivisie wil grijpen. Maar de aanvaller krijgt nu wél de kans om meer van zijn enorme potentie te vervullen. PSV-trainer Mark van Bommel krijgt te maken met een talentvolle aanvaller. Een zeer talentvolle, zelfs. Maar wel een met een handleiding. Weet Van Bommel het enigma genaamd Bruma uit te vogelen, dan kan de Portugees uitgroeien tot een ware publiekslieveling in Eindhoven.

Tijd voor een analyse van de intrigerende PSV-nieuweling.

Flitsen van extreem talent

Bruma's eerste (en voorlopig laatste) doelpunt als Portugees international, in een oefenduel met Schotland in oktober 2018, verklapt dat we hier te maken met een aanvaller met hoge kwaliteitspieken in zijn spel. Nadat Schotlands rechtsback Stephen O'Donnell de bal heeft verloren op de helft van Portugal, zoekt Bruma de diepte op in de zone die de vleugelverdediger heeft laten vallen. Centrumverdediger Graeme Shinnie (in geel vierkant weergeven hieronder) poogt Bruma op te vangen, maar een één-op-één-sprintduel met de Portugees is voor vrijwel elke voorstopper een oneerlijke opgave. Zo ook voor Shinnie.

Na een sprint van ruim vijftig meter kapt Bruma plots naar binnen, en gooit hij er een schaar uit. En nog één. Gevolgd door nog twee scharen. En nog eentje om het af te leren. Shinnie struikelt haast in zijn poging tot mandekking, en is Bruma volledig kwijt. De snelheidsduivel schiet de bal onverbiddelijk hard in de kruising van de verre hoek: 0-3 Portugal. Het is de 84ste minuut wanneer Bruma dit kunststukje opvoert. In de 83 minuten hiervoor lukte hem eigenlijk niets. Het typeert Bruma. Hij is wisselvallig. Niet alleen van week tot week, maar ook van fase tot fase binnen een wedstrijd.

Die wisselvalligheid is de voornaamste reden dat Bruma nog niet volledig zijn enorme belofte heeft ingelost. Hij heeft alle kwaliteiten in huis om de ultieme 'handenbinder' voor de tegenstander te zijn. Qua puur voetbaltalent beschikt hij over een paar bijzondere kwaliteiten. Kwaliteiten die voor het merendeel van de spelers ook niet aan te leren zijn. De eerste bijzondere eigenschap die opvalt bij Bruma is uiteraard zijn versnelling. Heeft de Portugees dertig à veertig meter voor zich om op snelheid te komen, dan breekt alarmfase één voor de opponent aan. Zeker omdat Bruma's andere specialiteit, de rappe passeerbeweging, ook van topniveau is. Zijn vermogen om nauwkeurig te kappen en draaien terwijl hij op tempo is geraakt, is wat Bruma tot zo'n intrigerende speler maakt. De Portugees zou PSV op een nog spectaculairdere wijze deze kwaliteiten kunnen brengen dan Steven Bergwijn dat de voorbije seizoenen deed, maar het is bij Bruma nog altijd de vraag of hij in de buurt kan komen van de consitentie van een Bergwijn. De Oranje-international heeft in zijn vormpeil wellicht minder hoge pieken dan Bruma, maar ook minder diepe dalen.

Geslepen sprinter

Het spel van Bruma doet ook aan dat van die andere ster op de PSV-flanken in de afgelopen jaren denken. Net als Hirving Lozano is hij zeer snel, maar verre van een blind renpaard. Bruma is bedreven in het juiste moment kiezen waarop hij de turboknop indrukt. Een goed voorbeeld hiervan is onderstaande situatie uit het Europa League-duel met het BK Häcken. RB Leipzig heeft tegen de Zweedse uitploeg vaker langdurig de bal in het bezit dan gewoonlijk. De Oost-Duitse ploeg is bedreven in explosief omschakelingsvoetbal, maar circuleert hier de bal langere tijd omdat de opponent diep op de eigen helft is ingezakt. Wanneer ploeggenoot Kevin Kampl een Leipzig-aanval ziet doodbloeden op de linkerflank, besluit hij de bal ver terug te spelen op controleur Stefan Ilsanker. Bruma wendt zijn gezicht in de richting waar deze pass naartoe verzonden wordt, maar heeft zijn eigen plannetje ondertussen al uitgekookt.

Bruma voelt namelijk aan dat het massaal teruggetrokken Häcken deze terugspeelbal zal aangrijpen als moment om op te schuiven. De Portugees duikt juist dan de diepte in. Op volle snelheid glipt Bruma in het gat tussen de voorstopper en rechtsback van de Zweden, en werkt hij op acrobatische wijze de openingstreffer van het EL-kwalificatieduel binnen.

Highlight-fabriek

Bruma scoorde maar tien keer in twee seizoenen bij Leipzig. Toch stond hij in Duitsland bekend als een speler met een patent op wonderdoelpunten (die het YouTuben meer dan waard zijn). Algemene deler bij deze treffers? Extreem veel zelfvertrouwen. Er zijn weinig spelers te vinden die in de onderstaande situatie - aangespeeld op snelheid in de hoek van een volgepakt zestienmetergebied - een schot op doel zouden overwegen. Laat staan de poging daadwerkelijk te wagen. Eenmaal aan de bal trekt Bruma zich behoorlijk weinig aan van eventuele risico's: hij is een man van acties, van solo's. En van afstandschoten: tegen Hertha BSC jaagt hij de bal met kracht én finesse de verre bovenhoek in - een nieuwe internet-highlight van Bruma mag op het lijstje. 

Maar Bruma's voorliefde voor spektakel heeft een keerzijde. Voor een aanvaller met danig veel talent is hij niet bijzonder productief. Qua schotkeuzes is er nog veel winst te boeken. Te vaak laat Bruma zich nog verleiden tot een kansloze doelpoging van grote afstand.

Schotcijfers Bruma bij RB Leipzig (2017-2019)

Te vaak gaat Bruma voor eigen glorie. Uit de beelden van het voorbije seizoen zijn legio voorbeelden te vinden van situaties zoals de onderstaande. Hier, in een uitwedstrijd tegen Bayern München, vergooit Bruma een schitterende team-aanval van Leipzig, waar uitgerekend hij de sleutelrol bij speelde met een paar slimme passjes en loopacties. Nadat de bal vlot rond was gegaan bij de Oost-Duitse bezoekers, raakt Bruma weer 'verliefd' op zijn eigen dribbel. Hij kapt en draait zichzelf in de problemen, en ziet zich uiteindelijk genoodzaakt tot een schot uit de draai vanaf de rand van de zestien, terwijl er vijf Bayern-spelers in de baan van het schot staan.

Stiekem toch een teamspeler

Tot dusver heeft dit spelersprofiel van Bruma de contouren van een klassieke vedette: extreem getalenteerd, maar ook wisselvallig en spelend met de zogeheten oogkleppen op. Maar bij RB Leipzig liet de Portugees zien dat hij wel degelijk bereid is te werken vanuit het teambelang. Bruma maakte bij het collectief druk zetten in de pressingsmachine van Leipzig vaak handig gebruik van zijn snelheid. Door in korte tijd grote ruimtes dicht te lopen, veroorzaakte Bruma geregeld risicovol balverlies bij de opbouw van de tegenstander.

PSV haalt met Bruma een bijzondere aanvaller in huis. Een speler die qua aanleg goed genoeg is om het (eventuele) gemis van een Lozano of een Bergwijn al snel te doen vergeten. Bruma's zwakte is gek genoeg ook wat hem juist zo'n intrigerende nieuweling maakt: zijn talent staat buiten kijf, maar hij kán nog veel beter dan hij in zijn eerste zes seizoenen heeft laten zien. Slagen Van Bommel en hij erin de negatieve kanten uit zijn spel te krijgen, dan kan Bruma uitgroeien tot ware publiekslieveling in Eindhoven.

Individuele statistieken Bruma bij RB Leipzig (2017-19)

Beelden met dank aan InStat

Data via Opta Sports