'Altijd maar te moeten lezen dat ik arrogant ben'
In de lange aanloop naar het WK in Brazilië zal Louis van Gaal steeds meer de nationale media gaan beheersen. Hugo Borst schreef met O, Louis voor uitgeverij Voetbal International een boeiend boek over zijn woelige relatie met de bondscoach. Een voorproefje.
Najaar 1992. Ajax-trainer Louis van Gaal treedt journalisten net zo tegemoet als zijn spelers: open en direct. Van Gaal zegt op persconferenties na de wedstrijd precies welke verslaggever faalt en waarom. Die aanpak werkt averechts. Tegen Leo Verheul en mij, sterverslaggevers van het kappersblad Panorama, zegt hij: 'De wijze waarop mijn informatie werd en wordt uitgelegd en soms wordt gemanipuleerd… Sommigen zijn gewoon uit op sensatie.'
Sindsdien leeft Van Gaal in onmin met sommige journalisten. 'Ik ben te naïef geweest. Er worden zo veel dingen over mij geschreven die niet op waarheid of kennis berusten. Altijd maar te moeten lezen dat ik arrogant ben. Ik ben zelfverzekerd, heb een mening. Ik loop kaarsrecht. Met zo'n houding en zo'n uitstraling word je al gauw voor arrogant versleten.'
Weer begint hij over wat bij AZ ’67 is overkomen als assistent-trainer. Zijn ontslag in 1987 is mede de verantwoordelijkheid van Kees Jansma geweest. Jansma schreef in 1987 in Voetbal International dat geen trainer Van Gaal als assistent zou wensen. Vijf jaar later schrijven Leo Verheul en ik het volgende voor Panorama handenwrijvend op.
Van Gaal: 'Ik zou aan de poten van Hans Eijkenbroeks (toenmalig hoofdcoach, red.) stoel hebben gezaagd. Maar het echte verhaal was dat ik Hans, die aan hyperventilatie leed, juist hielp en beschermde. Alleen mocht niemand dat toen weten. Mijn integriteit was in het geding. En dat geen trainer me als zijn assistent zou willen… Ook achterhaald. Bij Ajax heeft Leo Beenhakker me persoonlijk gevraagd. En ik ben tot op het laatst heel loyaal geweest. Jansma heeft nooit zijn excuses aangeboden. En dat neem ik hem zeer kwalijk. Hij heeft aan de hele wereld verkondigd hoe fout ik was. Als achteraf blijkt dat mij geen enkele blaam treft, dan is het heel normaal dat je je verontschuldigingen aanbiedt.'
Ik zal Jansma eens vragen of hij destijds zijn excuses heeft gemaakt, ik denk van wel, Jansma is daar royaal in, excuses maken; iets dat je van Louis van Gaal nou weer niet kan zeggen, maar nu loop ik flink op de feiten vooruit. Ik zoek in mijn Van Gaal-archief naar een interview dat Kees Jansma een paar maanden na Van Gaals ontslag bij AZ '67 met hem maakte.
Ik weet het nog zo goed omdat ik in die tijd bij VI met Jansma samenwerkte. Ik heb het interview gevonden. De eerste zin die ik lees, is Van Gaal die tegen Jansma zegt: 'Jij, met name jij bent de hoofdoorzaak.' 'Met ingehouden woede wijst hij naar mij,' schrijft Jansma. 'Een tweetal stukjes van mijn hand, inderdaad allesbehalve vleiende stukjes, zouden bestuursleden tot het ontslaan van Louis van Gaal hebben aangezet. Méén je dat, antwoord ik, voorzichtig. En hij meent het, want, zegt Van Gaal: "Ik hád je hoog zitten. Hád. Ik heb je meegemaakt bij VVCS Voetbalgala's, ik las je stukken… Ik had een dergelijke veroordeling van mij als trainer nooit verwacht. Jij noemde me autoritair, hysterisch langs de zijlijn, het waren later precies de woorden van het bestuurslid Vermeulen. Als jij, met jouw personality, iemand zo neerschopt als je met mij hebt gedaan, dan kun je op je vingers natellen dat bestuursleden die mening napraten".'
Kees Jansma is een meesterlijke verteller. Toen hij uit Avenhorn terugkwam, imiteerde hij Van Gaal met een hoop theater en kabaal. Ik hoor nog de aanstekelijke lach van Johan Derksen vanwege de knappe parodie van Kale Kees. Jansma, als Louis van Gaal, met stemverheffing dus: 'En dan is er VI. Die bepaalt wie waar trainer wordt en wie wordt ontslagen. (…) Dan zeg ik weer iets wat ik beter niet kan zeggen, maar ik doe het toch. Iedereen in dit land kent toch het niveau van de clubbestuurders. Laten we nou nergens omheen draaien. Iedereen in dit land ziet en hoort toch hoe het bestuur van Ajax en Johan Cruijff over straat rollen. Heeft dat enig niveau?'
Wacht even. Neemt Van Gaal hier (het is 1988) stelling vóór de bij Ajax net ontslagen Johan Cruijff? Dat moet voor het laatst zijn geweest. En nog leuker is: wie is degene die Louis van Gaal een maand na dit spraakmakende VI-interview met Jansma bij Ajax zal aannemen? De bobo die met Johan Cruijff over straat rolde: voorzitter Ton Harmsen.