Met een flinke knal trok Peter Bosz de Ajax-deur afgelopen week achter zich dicht. Op maandagavond hoopte de Amsterdamse clubleiding hem nog te overtuigen van een gezamenlijke verklaring vol wederzijds lof, maar daar wilde de trainer niet aan. Een bijzonder seizoen eindigde zodoende alsnog met een explosie.
Vorige week stond in het teken van grondige evaluatiegesprekken over het afgelopen seizoen, toen tussen twee sessies door de telefoon ging in Amsterdam. Borussia Dortmund meldde zich officieel voor Peter Bosz. Het nieuws werd met verrassing ontvangen bij Ajax en was direct het startsein voor een andere toon van het gesprek.
In het eerste deel van de terugblik op het afgelopen seizoen kreeg Bosz waardering voor wat hij had neergezet, maar werden door het Technisch Hart van Ajax ook duidelijke kritiekpunten aangedragen. De conclusie van Edwin van der Sar, Marc Overmars en Dennis Bergkamp had allereerst betrekking op het mislopen van een prijs, iets dat elk seizoen een duidelijk doel is in de hoofdstad. Daarnaast werd de hosanna-stemming van het Europese avontuur wat getemperd, gezien de ontsnappingen in Lyon en Gelsenkirchen, waar Ajax in de ogen van de clubleiding onnodig door het oog van de naald was gekropen.
Ook op het spelersvlak werden de nodige kritische punten aangedragen richting de trainer. Zo had de clubleiding vorig jaar in de zomerstop al aangegeven dat, mede door de laatste ervaringen onder Frank de Boer, twee talenten geen toekomst meer hadden in Amsterdam. Anwar El Ghazi en Riechedly Bazoer werden vorig jaar richting Bosz als twee stoorzenders in de groep omschreven, die Ajax niet meer verder zouden helpen. Bosz besloot het echter toch met het tweetal proberen, met een moeizame eerste seizoenshelft van beide talenten met incidenten tot gevolg, waarna Ajax in de winterstop alsnog afscheid nam van beide spelers. Het ongenoegen hierover werd bij Bosz na het seizoen nog maar eens kenbaar gemaakt.
Ook in sportief opzicht had Bosz in de ogen van zijn leiding enkele steken laten vallen. Zo kwam de finale van de Europa League voorbij, waarin de trainer halsstarrig vasthield aan zijn eigen tactiek en tijdens de wedstrijd niet in staat bleek om over te schakelen op een Plan B. Daarnaast werd Bosz aangerekend dat hij enkele dagen na het slopende en heroïsche duel in Gelsenkirchen in het uitduel met PSV niet voor de nodige verse krachten koos, maar vasthield aan vrijwel dezelfde spelers, die ook tegen Schalke 04 aantraden. Met een futloze wedstrijd in Eindhoven, een nederlaag en het einde van de titelstrijd tot gevolg.
Ook over de doorstroming van de talenten waren er kanttekeningen. Natuurlijk, veel talenten waren doorgebroken, maar in bepaalde gevallen had dit ook eerder kunnen plaatsvinden. Daarbij werden onder meer Donny van de Beek en Matthijs de Ligt genoemd. De verdediger kende na de winterstop zijn grote doorbraak, maar volgens de leiding had dit ook al eerder kunnen plaatsvinden.
En dan was er nog een punt in de evaluatie, dat uiteindelijk door toedoen van Dortmund uitgroeide tot een struikelblok: het functioneren van de technische staf. De relatie tussen Bosz en Krüzen aan de ene kant, en Dennis Bergkamp, Hennie Spijkerman, Carlo l’Ami en Björn Rekelhof aan de andere kant was ernstig bekoeld. Voor Spijkerman was inmiddels al een oplossing bedacht, hij zou zich gaan bezig houden met Jong Ajax in het nieuwe seizoen, maar de andere drie personen zouden volgens de leiding ook in het nieuwe seizoen gewoon onderdeel uitmaken van de technische staf. En daarmee ook op een betere manier met Bosz en Krüzen moeten samenwerken.
Daarbij moest de opvolger van Spijkerman nog worden ingevuld. Bosz wilde op die plek zelf iemand aandragen, maar daar ging het Technisch Hart niet mee akkoord. Zij beslisten over alle voetbaltechnische zaken, niet de hoofdtrainer. In de praktijk hield dit dus in dat de derde assistent, Dennis Bergkamp, als onderdeel van het Technisch Hart, wel inspraak had in de tweede assistent (opvolger Spijkerman), en de hoofdtrainer dus niet.
Een bizarre constructie, zoals het Technisch Hart in de afgelopen jaren vaker gedoogconstructies en opvallende bewegingen teweeg bracht, maar voor de clubleiding was dit nou eenmaal besloten met het Plan Cruijff, en heeft het Ajax volgens hen ook veel voorspoed opgeleverd. Al met al was de evaluatie grondig en nietsontziend. Bosz hield er vooral over het technische staf-vraagstuk een slecht gevoel aan over en zag plotseling een ideale oplossing voorbijkomen.
Het is ook de belangrijkste reden waarom het verstandshuwelijk binnen de technische staf pas deze week aan het oppervlak kwam. Ook spelers, onder meer De Ligt en Klaassen, gaven gisteren net als Van der Sar aan dat er van een exploderende sfeer of totale escalatie gedurende het seizoen geen sprake was. Dagelijks stonden de leden van de staf met elkaar op het veld, zaten samen in de trainerskamer en aan de eettafel in het spelershome. De resultaten en de ontwikkelingen van de spelers en de ploeg speelden daarbij een bepalende rol. De onvrede leek zodoende volgens de spelers en omstanders niet direct te escaleren of rigoureuze gevolgen te krijgen.
Dat het alsnog tot uiting kwam, en zodoende als een oorlog werd neergezet, lag aan de laatste week. Het Technisch Hart koos niet voor Bosz, ging niet voor zijn vertrek liggen en wilde niet aan zijn eisen met betrekking tot de nieuwe assistent voldoen. Op maandagavond hoopte de club de trainer nog te bewegen tot een gezamenlijk statement dat beide partijen in goed overleg en vol harmonie uit elkaar zijn gegaan, maar daar voelde Bosz weinig voor.
‘Deze situatie kent alleen maar verliezers’, sprak Edwin van der Sar gisteren tegen VI. Qua beeldvorming wel. veel fans zijn totaal niet te spreken over de gang van zaken, maar voor de hoofdpersonen voelt het bovenal als een opluchting. Spijkerman kan gewoon bij de technische staf van het eerste elftal blijven, net als Bergkamp, l’Ami en Rekelhof momenteel ongetwijfeld ook een veel beter gevoel hebben bij komend seizoen. Voor Bosz en Krüzen is het stille gevecht binnen de club ten einde en lonkt een prachtige uitdaging in de top van de Bundesliga en de Champions League.
De fans blijven met vraagtekens achter. Bosz had Ajax zijn eigenwaarde en trots teruggegeven, maar door alle perikelen afgelopen week was het Ajax van intriges, machtsspelletjes en afgunst ook weer aan de orde van de dag gekomen. De clubleiding ziet het echter niet zo negatief in. Op korte termijn wordt een nieuwe trainer aangesteld en dan moet de opwaartse lijn worden doorgetrokken.
Een nieuwe grote uitdaging wacht, met een nieuw onderliggend vraagstuk: Kan Ajax de positieve sportieve lijn, met de combinatie van vermaak en internationale successen, van de voorbije maanden doortrekken of heeft de club met het vertrek van Bosz een kapitale blunder begaan?
