Nederland is het tiende land ter wereld waar de videoscheidsrechter operationeel is. Tot genoegen van FIFA-man en VAR-fan Marco van Basten die naar Zeist kwam om het gloednieuwe zenuwcentrum te openen. ‘Het spel is er eerlijker door geworden.’
Negen miljoen euro reserveert de KNVB de komende vijf jaar voor een van de grootste projecten die de bond lanceerde. Binnen vier maanden verrees in de bossen van Zeist een hypermoderne videocockpit die niet zou misstaan als decor in de nieuwste Star Wars-film. Het zogenoemde replaycenter vol lcd-schermen gaat fungeren als kantoor voor de VAR, het nieuwe beroep dat sinds kort is geïntroduceerd in de voetbalsector. Gijs de Jong van de KNVB was de drijvende kracht achter het project. ‘Voor de eerste stappen moeten we terug naar 2011’, zegt de Brabantse secretaris-generaal van de voetbalbond. ‘In den beginne was er niets. Er was alleen ambitie bij de KNVB om het voetbal eerlijker te maken en het werk voor de scheidsrechters makkelijker. Destijds was ik nog competitieleider. Regelmatig belden er directeuren van clubs met klachten over beslissingen van de arbitrage.’ Aanvankelijk leek het gebruik van videobeelden kansloos bij de dino-bonden FIFA en UEFA. Laat staan bij de antieke spelregelcommissie IFAB die groen licht moest geven. De Jong: ‘Bij de UEFA zat toen nog Michel Platini. Hij koos voor extra officials bij de wedstrijden en de IFAB wilde niks met technologie te maken hebben.’
Discussie
De ommekeer kwam op het EK van 2012 waar de lijnrechter een treffer van Oekraïne miste. De Jong: ‘Vrijwel direct erna nam de UEFA de beslissing om doellijncamera’s toe te staan. De FIFA besloot ook om het in te voeren op het WK 2014. Technologie deed zijn intrede. Toen begonnen de kansen te keren.’ De Nederlandse bond begon te investeren en lobbyde bij de FIFA om nu ook te gaan testen met de videoscheidsrechter. In 2016 reden de eerste busjes voor en twee jaar later is de introductie van de VAR bij alle Eredivisie-wedstrijden een feit. Dat is overigens geen wereldprimeur. Australië, België, Italië, Duitsland, China, Polen, Portugal, de Verenigde Staten en Zuid-Korea begonnen al afgelopen jaar. Frankrijk en Spanje staan net als Nederland in de startblokken. ‘Maar wij zijn wel de enige bond ter wereld die een eigen centrum hebben gebouwd’, zegt De Jong. ‘Andere competities werken vanuit busjes op locatie of vanuit gebouwen van tv-zenders. De Duitsers waren hier op bezoek en zijn stikjaloers dat wij dit als eerste bond op eigen terrein doen.’ De gelikte VAR-fabriek gaat samen met de contracten voor alle techniek en extra inzet van arbitrage, vele miljoenen kosten. Grotendeels betaalt de KNVB het project uit eigen middelen. ‘Dankzij de resultaten van het Nederlands elftal op de WK’s in Brazilië en Zuid-Afrika zijn er reserves opgebouwd. Daar kunnen we een groot deel van financieren.’