Slutsky maakt van ijsberen een sport: 'De bank is voor mij een elektrische stoel'
© Pro Shots
PRO

Slutsky maakt van ijsberen een sport: 'De bank is voor mij een elektrische stoel'

In het jaar 2018 landde de eerste Rus als coach in de Eredivisie. In korte tijd veroverde Leonid Slutsky (47) bij Vitesse vele harten. Tijd voor een goed gesprek over meer dan voetbal. ‘Je moet onvoorspelbaar durven zijn. Geen robot. Dingen creëren.’

Het is dit seizoen geen straf om Vitesse te volgen. De club had jarenlang last van een slecht imago, maar uitgerekend een Rus zorgt voor Glasnost in Gelredome, ofwel openheid. In het hart van de club voelt het nu als een warme huiskamer. Journalisten kunnen gewoon aanschuiven bij het buffet, trainingen zijn voor iedereen te zien en de spelers mogen zelf bepalen wanneer ze gaan eten en wanneer ze vertrekken. Vandaag is het niet anders, Theo Janssen staat zoals gewoonlijk achter de tafeltennistafel en trainer Leonid Slutsky wenkt ons om naar de spelershoek te komen. Joviaal wijst hij een stoel aan en iedereen mag horen wat er wordt gezegd.

Alex Büttner vertelde recent nog dat de spelers met deze trainer weglopen. Verliezen is altijd erg, maar doet tegenwoordig dubbel zoveel pijn omdat hij en zijn ploeggenoten juist voor deze coach alles willen geven. Nu heeft hij een advies voor zijn trainer: ‘Coach, zeg iets goeds over mij. Ik heb laatst ook gezegd dat u niet minder bent dan Ferguson.’

Slutsky grijnst: ‘No chance, ik kan over iedereen wel wat goeds zeggen, maar niet over jou. Ik kan wel zeggen dat Linssen erg goed bezig is. Sorry Alex. Ik heb een compleet andere mening over jou. Of moet ik bang zijn omdat je zulke grote spieren kweekt? Je wordt straks nog sterker dan Mike Tyson.’

Grijnzend verlaat Büttner met een wegwerpgebaar het pand. Met een vaderlijke blik kijkt de Rus zijn pupil na. ’Iedereen denkt dat Büttner niet serieus is, dat hij een clown is. Maar hij is juist heel gedreven. Niemand gelooft in hem, omdat ze alleen zijn buitenkant zien. Ik zie nu na een paar maanden al dat hij een masker draagt en enorm gedreven is. Hij is een leider. Let maar op.’

We tekenen al maanden lovende verhalen op van de mensen die met Slutsky omgaan. We kennen het verhaal dat zijn voetballoopbaan als tiener al eindigde omdat hij een poes voor zijn buurmeisje (‘een erg mooi meisje’) uit de boom wilde halen. Dat hij daarna in het ziekenhuis te horen kreeg dat hij blij mocht zijn als hij ooit weer kon lopen.

Instructies voor de spelers van Vitesse tijdens de return van het EL-kwalificatieduel tegen FC Basel op 16 augustus.
Instructies voor de spelers van Vitesse tijdens de return van het EL-kwalificatieduel tegen FC Basel op 16 augustus.

Wat er ook op Wikipedia staat: uw bijnaam, De IJsbeer. Voor een trainer zit u bijzonder weinig op de bank.

‘Ja. De bank is voor mij een elektrische stoel. Ik heb er geen ander woord voor. Ik weet niet waarom ik zo reageer op stress. Ik moet iedere week weer die martelgang ondergaan... Voor mij is de bank de ergste en meest nerveuze plek ter wereld. Bij iedere tegentreffer of bij gevaar voor ons doel sterf ik een klein beetje.’

U geeft het woord ijsberen een nieuwe dimensie.

‘Ik heb er echt van alles aan proberen te doen, tot psychologen aan toe. Maar je komt uiteindelijk op een punt in je leven dat je moet accepteren wie je bent. I can not pretend. Ik ben wie ik ben. En ook al ziet het er allemaal uit alsof ik alleen maar emotioneel ben; er ontgaat me niets. Analyseren, coachen; ik kan de juiste dingen blijven doen voor mijn jongens, daar gaat het om. Maar voetbal is mijn leven en bij iedere nederlaag sterf ik nog steeds van binnen.’

Lukte het met die psychologen dan ook niet?

‘Ha. Nou ga je lachen, maar ik vond het helemaal niet grappig. Het leek te lukken. Ik was intussen al lange tijd coach van CSKA Moskou, we wonnen echt alles en gedurende de zomer had ik langzamerhand ook wel ingezien dat het weinig zinvol was me nog zo druk te blijven maken. Ik had ervaring, we hadden vele prijzen gewonnen en waar zou ik nou zo nerveus voor zijn? De eerste wedstrijd van de competitie was tegen een klein clubje en, verrek, het leek allemaal te werken. Ik zat heerlijk op de bank en het enige wat er nog aan ontbrak was een dikke sigaar. Alsof ik in een leunstoel voor de tv zat. Dat rare stemmetje in mijn kop dat ik invloed heb en mee moet spelen en leven om succes te hebben, was tot zwijgen gebracht.’

Mooi verhaal. Maar gezien de man die wij kennen, is er toch iets niet helemaal gegaan zoals u destijds dacht.

‘Klopt. Alles wat ik altijd had gevoeld, kwam er binnen een paar minuten uit. Bam, 0-1 achter. Bam, rode kaart. Bam, stress. Ik kreeg een dreun in mijn gezicht, van boven. Van een of andere onzichtbare macht. Alsof die me wilde vertellen dat ik dit verdiende met mijn relaxte gedrag. En voor ik het wist dribbelde die ijsbeer zoals jij dat noemt, die ik dacht gekalmeerd te hebben, weer langs de lijn. We draaiden de wedstrijd uiteindelijk met tien man en grote moeite en emotie weer om. CSKA won met 2-1 en het was de eerste en de laatste keer dat ik ooit ontspannen op de bank heb gaan gezeten.’

Vitesse moet voor u Walhalla zijn. Zelden meer dan drie journalisten bij de trainingen. In Rusland bent u wat Louis van Gaal hier is, in Nederland kunt u rustig over straat.

‘Pff man, ik heb altijd stress over het voetbal. Ik ben dag en nacht bezig, en geloof me, dan maakt het bij mij niet uit of ik bondscoach ben of bij Vitesse werk. Ik kom hier allerlei dingen tegen, zoals kunstgras, waar ik me dan enorm over verbaas. Ik wil met Vitesse alles laten zien.’

U bent een stuk jonger dan uw cv doet vermoeden. Weet u waar u was in 1988?

‘Natuurlijk weet ik dat. Ik was zeventien, ik was thuis bij mijn moeder en keek de finale. En het was indrukwekkend. Het ging best gelijk op, maar onze Belanov miste die strafschop. En die Van Basten maakte een van de mooiste treffers aller tijden... Het was zuur, want we hadden al van Nederland gewonnen in de groepfase. Maar dat was je zeker vergeten?’

Nee, hoor. Ik was daar. Uitslag en doelpuntenmaker?

‘Rats, 0-1, in Keulen.’

Correct. Niet om het een of ander, maar volgens mij is de Sovjet-Unie die wedstrijd één keer op de helft van Nederland geweest.

‘Haha, maar dat doet er niks aan af dat we al hadden laten zien te kunnen winnen. Nederland won dat toernooi terecht, hoor. Jullie hadden een geweldig team. Ik keek mijn ogen uit. Iedereen in Rusland zag ineens Rijkaard, Van Basten en Gullit.’

Ineens?

‘Ja. Ik ben achter het IJzeren Gordijn opgegroeid. Dacht je dat wij daar beelden kregen van buitenlandse competities? We hadden ze nog nooit gezien, in de Sovjet-Unie zag je alleen op zaterdag een wedstrijd uit de eigen competitie. We hadden alle informatie over andere landen alleen van het WK. En dan slechts van onze eigen wedstrijden en heel misschien werd, als je geluk had, ook nog de finale uitgezonden.’

Wij kennen juist weinig Russische coaches. Lobanovski moet dan wel bijna als vanzelf de maatstaf zijn geweest.

‘Valeriy Lobanovskyi werkte als bondscoach in 1988 en 1990, net in de tijd dat Rusland ontstond. Toen zat ik op de universiteit. Maar voorbeelden waren er niet echt, omdat niemand praatte over trainen en coachen. Bij ons nationale elftal hadden we drie coaches. Een Rus van Spartak Moskou, een Georgiër van Dinamo Tbilisi en Lobanovski van Dinamo Kiev uit Oekraïne. Ik sprak later mensen die daarin toen hebben gespeeld en die hadden iedere dag een andere coach... Crazy, maar zo werkte het.’

Welke coaches hebben u dan wel beïnvloed?

‘Heel makkelijk. Internet bestond nog niet en zo nu en dan kon je een blaadje kopen. En op een gelukkige dag in mijn leven kocht ik in een obscuur winkeltje in 1995 de VHS-band van de wedstrijd Nederland-Brazilië uit 1974. Ik ben vanuit Moskou meteen naar huis gegaan en een les begonnen met die videoband. Het was natuurlijk enorm langzaam en best moeilijk twintig jaar later nog met de ogen van ’74 te kijken. Toch maakte dat enorme indruk. Michels was ook van ’88 natuurlijk. Ik zag niet veel wedstrijden, maar had wel van Rinus Michels gehoord en zijn ongelooflijke Totaalvoetbal. Later heb ik ook in de kranten gelezen en gehoord dat Michels invloed heeft gehad op het denken van Lobanovskyi. Ik denk dat Lobanovskyi de principes van Michels gebruikte en die stap voor stap uitbouwde. Ik ken Lobanovskyi niet persoonlijk natuurlijk, en in Rusland was alles geheim. Niemand praatte over tactiek.’

En verder?

‘Toen ik me na mijn studie ontwikkelde als coach, was voor mij het Franse nationale elftal van Michel Hidalgo in 1984 enorm indrukwekkend. De manier waarop die middenvelders de ruimtes bespeelden, was totaal nieuw. Ik dacht dat ik van mijn stoel viel toen ik de backs ineens zag aanvallen over de middenlijn. Carlos Bilardo van Argentinië was voor mij ook een grote coach, ik vond het vooral heel interessant hoe hij werkte met de sterren. Maar de allerbeste coach was, dankzij een andere videoband, Arrigo Sacchi. Ik was 23 en hij legde daar de principes uit van trainen en coaching. Die band heb ik wel duizend keer gekeken. Niemand in Rusland speelde in de zone. Alleen man-op-man met een ausputzer. Sacchi ontketende een revolutie. Op die band legde hij de inschuivende Franco Baresi uit. Daarna zag ik sommige wedstrijden van zijn team. AC Milan had natuurlijk ook die drie Nederlanders, voor mij was het de beste ploeg ter wereld.’

‘AC Milan was voor mij de beste ploeg ter wereld. De tapes van Arrigo Sacchi zorgden ervoor dat ik vanuit de Russische lessen verder kon kijken en mijn stof kon veranderen.’
‘AC Milan was voor mij de beste ploeg ter wereld. De tapes van Arrigo Sacchi zorgden ervoor dat ik vanuit de Russische lessen verder kon kijken en mijn stof kon veranderen.’

Kreeg u tijdens uw trainerscursus dan geen stof aangereikt?

‘Haha. Ja, iedereen kreeg dezelfde stof. Ik was een jonge coach en stond als het ware wagenwijd open, maar ik had alleen een paar boeken... Toen ik ineens die banden had, was het alsof er een raam openging. Niet meer naar de bal kijken met zijn allen, dat deed ik ook tot dat moment.’

Onderscheidend denken was geen pré.

‘Nee. Iedereen had dezelfde mogelijkheden. Daar dacht je verder niet over na. Hoe zou dat ook moeten? Ik dacht dat ik in het mooiste land van de wereld woonde, waarin iedere inwoner het gelukkigst was. Ik had geen idee dat het elders beter kon zijn of anders. Dus ik was happy. Maar de tapes van Sacchi zorgden ervoor dat ik vanuit de Russische lessen verder kon kijken en mijn stof kon veranderen.’

Het klinkt als een andere wereld.

‘Dat was het ook. Niet per se slecht, maar ik ben wel een kind van die wereld en zelfs na al die tijd moet ik nog wennen aan de cultuurverschillen. Voorbeeldje? Ik was een tijdje geleden uitgenodigd in Zwolle. Ik geloof dat die stad zo heette, doet er ook niet toe. Daar waren alle trainers met een betaald-voetballicentie. Ik kreeg een invitatie, ik kon natuurlijk niet gaan omdat ik er niets van kan verstaan, maar ik was erg nieuwsgierig. Ja, het was moeilijk, was volkomen verbijsterd aan het einde van die dag. De eerste die langskwam, was Ronald Koeman. Jullie bondcoach die daar doodleuk kwam uitleggen hoe hij had gewerkt tegen België en Duitsland. Tot in de details. Alle geheimen op tafel. Zijn assistent liet alle videoclips zien, de plannen, de strategie. Daarna kwam de coach van Jong Oranje. Net zo open. Nou, dat kende ik niet, in Rusland was alles geheim. En nu nog ga je anderen echt niet beter maken. Ik kan natuurlijk de plannen van Oranje niet gebruiken voor Vitesse. In mijn hoofd was een grote discussie gaande, met sommige dingen was ik het eens, met andere niet. Maar het is discussie. Ik kon mijn trainersgeest slijpen. Het was 180 graden anders dan toen ik begon.’

Hoe kijken wij volgens u tegen uw land aan?

‘Jullie hebben grote problemen met Rusland. Jullie gaan heel anders met dingen om. Als ik met onze Russische vrienden praat over jullie problemen, moeten ze lachen. Hadden wij die problemen maar. Wij zijn een jong land en we zijn wat laat voor heel het Europese proces. We kunnen een Duitse auto kopen, wegen aanleggen, maar je kunt niet the mind veranderen. 75 jaar lang dezelfde school, educatie, liedjes; dat verander je niet zomaar even. Bij ons leerde je om vooral niet in de spotlights te gaan staan. Nu is er een nieuwe generatie. Engelstalig, andersdenkend. Wij hebben tijd nodig om onze problemen op te lossen. Geloof me: jullie hebben echt heel veel geluk dat jullie hier mogen wonen, en mogen héél happy zijn.’

Een cultuurclash. Het grappige is dat wij u juist zo open vinden.

‘Jullie natuur is blijkbaar dat je alles mag delen. Ik vind dat prachtig. Ik geniet enorm van de nieuwe ervaringen. Net zoals ik genoot toen ik maanden in de opleiding van Chelsea mocht kijken. Openheid is troef. Bij ons was alles geheim en had ik echt geen informatie van Lobanovskyi of andere toptrainers. Ik zocht het op in de kantlijnen en bijzinnen in tijdschriften. Wist zo nu en dan een videoband te bemachtigen. Zo probeerde ik te leren over druk zetten, omschakelen, zoneverdediging. Ik onderzocht de wedstrijden en analyseerde ze. Keer op keer. Al die banden zijn compleet grijs gedraaid.’

Uw handtekening zien we vooral in passie en beleving.

‘Ja die elektrische stoel. Maar dat is niet de coach, dat is mijn gedrag. Ik wist dat eerst niet eens. Pas toen ik grote wedstrijden ging coachen en iedereen me op tv zag, werd het een ding. Ik zit zó in de wedstrijd, ik verdwijn erin. Ik lette nooit op mijn imago als coach. Het is natuurlijk gedrag. Ik kan de wedstrijd controleren, in de rust ben ik altijd effectief. Ik gedraag me als een gek, maar van binnen ben ik echt op orde, hoor.’

‘Ik gedraag me als een gek, maar van binnen ben ik echt op orde hoor’

Uw loopbaan in Rusland ging als een komeet.

‘Om eerlijk te zijn ging het helemaal niet snel. Ik werkte toen ik 23 was met kinderen van zeven of acht jaar. In alle flats in onze wijk hing ik briefjes op met een tijd en een plaats waar de kinderen onder mij konden komen trainen. Dat sloeg enorm aan, zo veel was er natuurlijk ook niet te doen. Dat heb ik zeven jaar gedaan vanuit de school in Volgograd. Inderdaad het voormalige Stalingrad. Geen klein dorp, hoor, er wonen meer dan een miljoen mensen (de stad is honderd kilometer lang, red.). Die kinderen groeiden op onder mijn vleugels. En je moet je voorstellen dat daar niet, zoals hier, overal clubs en velden zijn. Laat staan ieder weekend wedstrijdjes tegen andere clubs. Het was trainen, trainen en dan naar toernooien. We wonnen eerst alles in de stad, daarna in de regio en, geloof het of niet, maar uiteindelijk wonnen we alle grote toernooien in Rusland. Het laatste seizoen speelden we met al die talenten in de Keuken Kampioen Divisie van Rusland. Dat was historisch. Ongelooflijk, als ik daaraan terug denk. Zeven van onze spelers zaten in de nationale jeugdploegen van Rusland. Daarna haalden er zelfs twee spelers het team dat brons won op het EK 2008. Vijftien spelers schopten het tot een professionele carrière. Krankzinnig.’

En zo kwam u ook op de radar. Binnen de kortste keren was u coach van het grote CSKA Moskou. Drie keer kampioen, Champions League. Liefst zeven jaar was u daar hoofdtrainer.

‘Ik heb echt geen idee. Ik kwam bij CSKA via wat kleinere clubs en ik kan niet ontkennen dat ik er trots op ben dat we samen zo veel successen hebben mogen boeken. Op een gegeven moment werd me gevraagd dat ook nog te combineren met het bondcoachschap. Enorm eervol, maar het was eigenlijk bijna niet te doen. Ik ben iemand die dag en nacht bezig is met voetbal. De hele dag zingt alles door mijn hoofd. Hoe is het met die speler? Wat als ik het eens zo doe? Ik ben echt een spons.’

Vreugde na de landstitel in het seizoen 2013/14 met CSKA Moskou.
Vreugde na de landstitel in het seizoen 2013/14 met CSKA Moskou.

U maakte twee jaar geleden de overstap naar Engeland. Het is geen geheim dat u erg goed bevriend bent met Roman Abramovich en ook veel andere oligarchen kent. Kunt u ons vanuit Russisch perspectief uitleggen waarom iemand Vitesse koopt en daar 140 miljoen euro in stopt?

‘Ik weet het niet. Niet als je me naar de overname van Vitesse specifiek vraagt. Maar in grote lijnen weet ik wel dat het gebeurt en waarom. Er zijn zo veel clubs overgenomen. Chelsea, Monaco, Den Bosch. Ik denk dat voor Russen jullie markt interessant is. In Rusland kost het voetbal je alleen maar geld. Tv levert niets op, transfers niet, tickets moeilijk. Ik heb zelf een voetbalacademie en dan kost het je echt alleen maar geld. Ik doe het om iets terug te geven aan mijn stad. De overnames in landen als Nederland en Engeland zijn business. Vele oligarchen kopen clubs omdat het zakenmannen zijn. Tuurlijk houden we van voetbal, maar het zijn eerst en vooral zaken.’

Ja, maar 140 miljoen storten is wat anders dan verdienen.

‘Normaal toch? Als je start met een bedrijf of bedrijfsmodel, kost het je eerst heel veel geld, voordat je in de toekomst misschien winst gaat maken. De ene oligarch koopt een NBA-club, de andere een Premier League-club. Om eerlijk te zijn is de Eredivisie geen big business, maar wel business.’

U noemde Abramovich de beste makelaar die u kan hebben.

‘Dat was een grapje. We kennen elkaar al lang en ik heb een tijd bij Chelsea in de jeugdopleiding mogen rondlopen. Dus natuurlijk sprak ik met hem over Vitesse. Hij wist een paar jaar geleden echt heel veel over de club. Nu kent hij de eerste elf spelers echt niet allemaal meer. Hij kent de Chelsea-spelers, de grote lijnen en de positie in de league. Het is niet zo dat hij weet of Martin Ødegaard speelt of niet. Soms belt hij me, om te vragen hoe het is met Jake Clarke-Salter of Eduardo.’

‘Natuurlijk sprak ik met Roman Abramovich over Vitesse. Hij wist een paar jaar geleden echt heel veel over de club’

Dan is het wel opvallend dat er juist onder uw bewind zo weinig talenten zijn gestald in Arnhem.

‘Goed gezien. Dat wil ik ook niet. Ik heb echt een goede relatie en die wil ik niet onnodig onder druk zetten. Ik wil dan ook geen spelers die eigenlijk geen kans hebben. Business is business. En Vitesse krijgt die spelers niet om ze vervolgens op de bank te zetten. Wij krijgen hier een bepaalde categorie. Spelers als Nathan Aké mogen de Premier League in, naar clubs als Bournemouth. Dat is de eerste optie, de optie voor de besten. De tweede optie is het Engelse Championship, dan komt de Bundesliga en daarna Frankrijk. Pas na al die treden komt Vitesse in beeld. Dat betekende vaak de eerste verhuurperiode na de jeugdopleiding. Voor die jongens is de Nederlandse league net te doen.’

‘Of vaak ook net niet. Kijk, Mason Mount was echt goed, te goed eigenlijk. Maar hij is de uitzondering. Meestal zitten die jongens hier op de bank. In mijn optiek is de stap van de jeugdacademie naar Vitesse te groot. Dan ga ik geen spelers aannemen om ze op de bank te zetten. Dat kan ik niet maken naar Roman toe. Dus ik wilde alleen spelers die ook echt het niveau hebben dat ze zouden gaan spelen. Eduardo, Clarke-Salter en Charly Musonda. Voor Jake is het zijn tweede verhuurperiode en Musonda zat al bij Celtic en in Spanje. Eduardo is natuurlijk een ander verhaal. Dat is een ouwe rot en met hem had ik meteen een goede doelman. Ik wil geen zes jongens lenen en er vier op de bank zetten, anders kreeg je net als vorig seizen een groot gevecht. Omdat er maar twee spelen.’

Mason Mount met Peet Bijen van FC Twente. ‘Mason Mount was te goed.’
Mason Mount met Peet Bijen van FC Twente. ‘Mason Mount was te goed.’

U doelt op het vertrek van de technisch directeur en de trainer?

Yes, yes. Doordat ik dat directe contact heb, kon ik dat voorkomen. Beter voor iedereen.’

Stop er wat meer geld in en je bent kampioen, zouden we zo zeggen tegen Roman.

‘Nee, dat is het doel niet, Abramovich is officieel geen eigenaar. Onofficieel ook niet. We zijn een zeer onafhankelijke club, Valery Oyf (de huidige eigenaar, red.) en Roman zijn vrienden. Vrienden helpen vrienden. Er is sowieso veel contact tussen de clubs. Wij hebben onze eigen doelen en die hangen af van het budget. Doelstelling is een plaats tussen drie en zes en spelers ontwikkelen. De vorige interlandperiode waren er acht man weg. Dan ben ik echt trots.’

‘Valery Oyf en Roman zijn vrienden. Vrienden helpen vrienden’

Na jaren van ellende lijkt het Nederlandse voetbal zich dankzij vooral Ajax en Oranje weer enigszins op te richten. Nationaal lijkt er een duopolie te ontstaan.

‘Ik ben erg onder de indruk van de prestaties van Ajax. Ik had al na twee wedstrijden gezien dat ze makkelijk door zouden kunnen komen in de Champions League. En daarna hoeft het echt niet afgelopen te zijn. Er is een goede mix van ervaring en grote talenten. Des te verrassender dat PSV ze met 3-0 versloeg. Dat er twee ploegen bovenuit steken, is toch volkomen normaal? Kijk naar Barcelona en Real Madrid. Bayern München en Borussia Dortmund. Juventus dat al zeven jaar op rij kampioen wordt. Dit is een probleem voor PSV en Ajax, niet voor Vitesse, niet voor de rest. Als je in de Champions League speelt, kun je niet doordeweeks op vijftig procent met 5-0 winnen en dan even naar Tottenham Hotspur. Het is geen lichtknopje dat je steeds kan switchen. In de Champions League is honderd procent niet eens genoeg.’

U lijkt Vitesse langzaam maar zeker op de rails te krijgen. Maar u staat vooral bekend om uw warme band met spelers en prettige persoonlijkheid. Steekt dat niet?

‘Dat is mijn stijl. Ik weet niet of het uniek is hoe ik met spelers omga. Voetbal is als het theater. Alleen een gelukkige speler kan productief zijn, het is niet alleen hard werken zoals bij atletiek. Je moet een goede sfeer hebben om de beste kwaliteit te brengen. Geen angst hebben. Voetballers zijn artiesten en artiesten moeten vrij zijn. Voetbal is een creatief proces, het is geen routine. Mijn jongens zijn schrijvers, kunstenaars. Goede spelers zijn gelukkige spelers. Iedereen heeft ook een vrouw en/of familie. Voetbal is een deel van hun leven. Ik moet zijn problemen kennen, dan kun je er wat mee doen. Maar dan moet je wel persoonlijk contact hebben. Dan kun je dingen maskeren of versterken.’

‘Voetbal is als het theater. Voetballers zijn artiesten en artiesten moeten vrij zijn’

‘Voetbal is een teamsport, maar om eerlijk te zijn denkt iedereen eerst aan zichzelf. Dat is niet slecht, dat is genetisch bepaald. Iedereen wil gezien worden. Ook op de training. Als de coach je niet ziet, niemand je ziet, dan kun je onbewust minder trainen. Maar als je het gevoel hebt dat de coach weet wat je doet en dat je er bent, geef je vanzelf meer. Ik probeer een atmosfeer te creëren waar iedereen zich gezien voelt. Ik probeer iedere stap te zien, waardoor iedereen denkt dat ze ook speciaal voor mij trainen en dus gemotiveerder zijn. Stop meer energie in de spelers en mensen om je heen, en het komt terug. Je moet onvoorspelbaar durven zijn. Geen robot. Dingen creëren.’

U klinkt als een regisseur van een toneelgezelschap.

‘Haha, dat is een mooi compliment. In Rusland is dramatheater erg populair; Tsjechov, Shakespeare. Daar gaan we graag naar kijken, mijn vrouw en ik. Als ik in Rusland ben, zit ik altijd meteen in het theater, bij ons is het normaal om naar ballet te gaan. In Moskou gingen we zeker één keer in de week. Ik heb een goede relatie met de directeur van een theater daar. We kunnen hele avonden praten over onze spelers. De ene doet of hij een ster is, de ander is te bescheiden. Hoe ga je daarmee om. Er zijn zo veel raakvlakken.’

U kunt de borden niet lezen. Maar weet u wat er met grote letters op het stadion van Vitesse staat?

‘Geen idee.’

Het grootste theater van Nederland.

Dat meen je niet? Dank je wel. Dan werk ik dus eindelijk in het theater. Een overdekt theater met 21.248 duizend stoelen. We proberen geweldige artiesten te zijn.’