Maak kennis met de ex-punkrocker die Feyenoord richting moet geven

Het is 1 september 1991, Ein Abend in Wien in Rotterdam. Of eigenlijk twee, want zo lang duurt het mini-festival dat wordt gezien als de voorloper van Lowlands. De zalen van De Doelen worden omgetoverd tot Weense ballrooms en krijgen namen als Heldenplatz, Ballhaus en Trabanthalle, waar de kitscherige decoratie zich moet vermengen met de alternatieve muziek. Zij die erbij waren, spreken over een absurdistisch festijn, met de kennis van nu zelfs onvergetelijk. Smashing Pumpkins hebben er hun eerste Europese optreden, maar ook bands als Blur, Sonic Youth en Nine Inch Nails spelen er voordat ze doorbreken bij het grote publiek.

Ook Nirvana doet mee. De band zal drie weken later het album Nevermind uitbrengen en speelt die avond al enkele nummers. De Doelen gaan uit hun dak op Smells Like Teen Spirit – op YouTube zijn amateurbeelden terug te zien – met Kurt Cobain in topvorm en op drums de veelzijdige Dave Grohl, die later frontman wordt van de Foo Fighters. Grohl heeft het naar zijn zin die avond, maar de combinatie van drank en drugs maakt hem zó agressief dat hij op de vuist gaat met een bassist van een Nederlandse groep die met Nirvana de kleedkamer deelt. Zijn naam is Eric Geevers, de band heet Paradogs, ontstaan uit de Delftse punk- en kraakcultuur.

Frontman van Paradogs is Toon van Bodegom. Volgens Muziekencyclopedie.nl heeft hij het in zijn songteksten en interviews vooral over seks. Paradogs valt op met ‘chaotische, spraakmakende en soms dronken concerten’, geïnspireerd door The Stooges. Muziekblad OOR vat het repertoire bondig samen: ‘Sex & Drugs & Paradogs’. Het gaat snel met de groep, ze treden op met Hallo Venray, The Fuzztones en The Ramones, maar zo stormachtig als Paradogs komt, verdwijnen ze ook weer uit de schijnwerpers. De muzikanten besluiten hun eigen weg te gaan. De meesten blijven wel actief in de muziek, behalve Van Bodegom. Hij richt een consultancybureau op en begint een maatschappelijke carrière, dat sinds afgelopen vrijdag weer een nieuw hoofdstuk kent. Sinds die dag, 1 maart 2019, is hij voorzitter van de raad van commissarissen van Feyenoord.

Transformatie

Natuurlijk haalt de club geen rockster in huis, daarvoor heeft Van Bodegom de afgelopen 25 jaar wel een transformatie ondergaan. Na Paradogs trekt hij zich terug in de luwte en bouwt aan zijn succesvolle maatschappelijke carrière. In 2009 richt hij Myler op, een bedrijf dat IT-professionals linkt aan opdrachtgevers. In 2018 koopt HeadFirst Source Group de onderneming, al blijft de oprichter wel aandeelhouder. Momenteel is Van Bodegom CEO van Numa, een bedrijf dat bedrijven en overheden helpt bij digitale transformatie. Door de verkoop van Myler is hij ook nog financieel onafhankelijk. Dat alles bij elkaar maakte hem voor de headhunters de ideale kandidaat om de rvc van Feyenoord te gaan leiden, de club waarvan hij al jarenlang supporter is.

De vraag is: durft hij dat ook te zijn bij Feyenoord, onafhankelijk? Van Bodegoms voordeel is misschien dat hij niet uit het Old Boys Network komt van de Vrienden van Feyenoord, maar tegelijkertijd gold dat ook niet voor zijn voorganger Gerard Hoetmer. Die was zakelijk ook niet zonder succes geweest, hoewel hij een bonus moest terugbetalen bij CSM na problemen met de aandeelhouders, maar als relatief onbekende paardenfokker uit Alkmaar kwam hij als nieuweling binnen bij Feyenoord.

Zoals dat vaak gaat, werkt de voetballerij verblindend. In plaats van zijn werk te doen, laat Hoetmer zich meeslepen in de plannen van een nieuw stadion en vergeet hij te doen waarvoor hij was aangesteld: controle uitoefenen op het beleid van Feyenoord. Hij zit binnen no-time op de bagagedrager van technisch directeur Martin van Geel, die er een meester in is commissarissen voor zich te winnen.

Sterker: Hoetmer heeft in 2016 gestemd voor een vertrek van de td, zoals de hele rvc, totdat Feyenoord de beker wint en de voorzitter besluit alles maar bij het oude te laten. Gerard in Wonderland. In de documentaire van FOX Sports over het afscheid van algemeen directeur Eric Gudde laat de paardenliefhebber zich zien als een jongetje op schoolreis, dat zich voor het Champions League-duel met Napoli verbaast over het veld en de lage dug-outs en blijmoedig achter de directeuren Gudde en Van Geel aanhuppelt. ‘Zie ik jullie zo nog?’

Stuurloos

Aan zó’n voorzitter van de raad van commissarissen heeft Feyenoord geen behoefte, nu de club zich op een kruispunt bevindt en stuurloos lijkt. Los van het nieuwe stadion, waarvoor Feyenoord nog zo’n 150 miljoen euro uit de markt moet zien te halen, liggen de grootste problemen op sportief gebied en weer is technisch directeur Martin van Geel het onderwerp van discussie. Als het aan de Vrienden van Feyenoord ligt, vertrekt hij nu wél, zeker doordat de td in hun beleving al drie jaar in blessuretijd werkt. Er is ook reden voor de ontevredenheid:

- Feyenoord spendeerde sinds het kampioenschap bijna dertig miljoen euro aan spelers, met als resultaat een vierde plaats vorig jaar en momenteel een derde plek. Vorig seizoen won de club nog de beker, dat is dit jaar niet meer mogelijk.

- Natuurlijk verkocht Feyenoord ook, veel meer zelfs dan het kocht, alleen ging het daarbij vaak om spelers die de club zelf heeft opgeleid. Van de voetballers die de Rotterdammers aantrokken en en doorverkochten, leverden alleen Graziano Pellè en Daryl Janmaat significante bedragen op.

- De waarde van spelers daalt in rap tempo. Veel spelers hebben contracten die aflopen in 2021. Feyenoord moet nu besluiten of de club met ze verder wil, anders verkopen. Alleen: wie wil ze nog hebben? Als Tonny Vilhena komende zomer niet vertrekt, kan hij in januari 2020 overal transfervrij tekenen. Nicolai Jørgensen kon voor zeventien miljoen euro naar Newcastle United. Hij had zelfs zijn koffer al gepakt, maar Feyenoord negeerde het bod in de hoop op een hogere som na het WK van vorig jaar in Rusland. Dat was verkeerd gegokt.

- Feyenoord investeerde veel geld in het nieuwe trainingscomplex 1908. Dat was nodig, maar de kritiek is dat de technisch directeur zich er pas mee bemoeide toen alles al was gebouwd en geregeld.

- Waar blijft de jeugd? De selectie van Feyenoord bestaat uit veel spelers die de club zelf heeft opgeleid, maar de meeste spelen niet. Probleem is dat de talenten die er zijn, nauwelijks minuten kunnen maken, doordat Van Geel zijn zin doordreef en dat elftal uit de voetbalpiramide hield. Hoofdtrainer Giovanni van Bronckhorst was er wél voorstander van.

- Feyenoord sloot ineens een samenwerkingsverband met FC Dordrecht om het gemis van de piramide te ondervangen. Opvallend daarbij is dat de club zo’n connectie had met Excelsior, die prima werkte. Veel spelers maakten de overstap van Woudestein naar De Kuip en vice versa. Van Geel zag geen heil in zo’n constructie, maar tuigt er nu wel weer een op met Dordrecht.

- Als gevolg van bovenstaande verdwijnt het tweede elftal als afzonderlijke trainingsgroep. Spelers worden onderverdeeld bij Onder-19, terwijl de rest – Wouter Burger en Orkun Kökcü – blijft trainen bij de A-selectie van Giovanni van Bronckhorst. Peter van den Berg heeft daardoor geen werk meer. Hij kon in de winter nog naar het Midden-Oosten, maar Van Geel hield hem aan zijn contract.

- Van Geel had als td blijkbaar geen benul van de problemen binnen de opleiding. Hij werd verrast door een mail van een groot aantal spelers dat niet verder wilde met hoofd opleiding Richard Grootscholten, wiens contract Van Geel in maart vorig jaar nog had verlengd.

Vliegwiel

Als Toon van Bodegom zijn werk doet en controleert, kan hij onmogelijk tevreden zijn over het technische beleid van Feyenoord. Daar kunnen vijf prijzen in vier jaar ook niet tegenop. De grootste van allemaal, de landstitel van 2017, had juist als vliegwiel moeten fungeren. Op dat moment waaide de wind Feyenoord in de rug, met de miljoenen uit de Champions League, maar de realiteit is dat PSV en Ajax ieder jaar juist weer een stuk verder weglopen. Met geld alleen heeft dat niks te maken. Simpel gesteld: wie thuis van Ajax en PSV wint en in Eindhoven had moeten winnen, hoeft niet onderuit te gaan tegen De Graafschap, Fortuna Sittard, PEC Zwolle, Excelsior en FC Groningen.

Als de nieuwe voorzitter wél akkoord gaat met het gevoerde beleid, weet iedereen wat hij krijgt: een derde of vierde plaats en af en toe een bekerfinale. Maar tegelijk: Van Bodegom kan wel willen veranderen, hij heeft te maken met een bestaande raad van commissarissen die vooral vleugellam lijkt te zijn. De rvc bestaat uit onder anderen Gerald Moussault, die zich wel thuis voelt op het pluche, en Herman van Drie, die druk is met zijn bedrijven, veel en vaak in het buitenland is en de publiciteit schuwt. Ook Richard Bruens maakt deel uit van de rvc. Hij is een bankier van Van Lanschot, van wie niet bekend is of hij iets van voetbal weet. Sjaak Troost heeft die kennis wel, alleen is hij een geval apart. Troost was als buitenstaander kritisch op het beleid van Feyenoord, maar sinds hij er weer rondloopt als commissaris kan hij het uitstekend vinden met Van Geel. Wat ook opvalt: voor een commissaris is Troost wel erg vaak op de club te vinden, wat weer voer is voor speculaties: heeft hij misschien ambities voor een prominentere rol in de club?

Dan is er nog de directie. Mark Koevermans, de commercieel directeur, bemoeit zich alleen met zijn eigen toko en doet dat prima. Hij slaagde erin een nieuwe hoofdsponsor te vinden: Droomparken lost komend seizoen Qurrent af. Geen internationale naam, wel goed voor zes miljoen per jaar. Koevermans nam afstand van zijn collega-directeuren toen hij bij besluitvormingen alleen maar bij het kruisje hoefde te tekenen. Eric Gudde en Martin van Geel hadden alles al afgekaart. Nu Gudde vertrokken is, heeft Jan de Jong de dagelijkse leiding.

Dat is meteen ook het volgende probleem. De Jong manifesteert zich anders dan zijn voorganger Gudde, is makkelijk benaderbaar en kan tegen een stootje. Dat hij achter zijn rug om Loekie de Leeuw wordt genoemd, omdat het kapsel van de directeur wel wat weg heeft van dat van het reclame-leeuwtje, deert hem bijvoorbeeld niets. Hij vindt het stiekem wel leuk. Maar JJ, zoals De Jong bij zijn vorige werkgever NOS door het leven ging, werkt nu al bijna anderhalf jaar bij Feyenoord. Hij heeft de terugval na de titel van dichtbij meegemaakt, hij moet ook op de hoogte zijn geweest van de problemen binnen de opleiding, maar De Jong liet alle kans om kritisch te zijn uit zijn handen vallen toen hij, nog maar net binnen bij de club, constateerde dat hij alleen maar met echte vakmensen samenwerkte. Áls De Jong al zou willen, kan hij nu onmogelijk ingrijpen. Zeker niet na zijn optreden van afgelopen zondag in Studio Voetbal, waar hij, zoals altijd met een zonnig gemoed, alles goedpraatte wat fout gaat bij Feyenoord.

De Jong-Van Geel-Koevermans: de directie van Feyenoord dekt elkaar, of gaat zijn eigen gang. Tel daarbij op een slappe rvc en het is duidelijk dat Van Bodegom is begonnen aan een lastige klus. Niemand weet hoe de nieuwe preses zich zal manifesteren in deze moeilijke, bestaande situatie. En of hij de vicieuze cirkel kan doorbreken van een in zichzelf gekeerde organisatie, waar mensen elkaar vooral schouderklopjes geven, in plaats van kritisch kijken naar het beleid.

Vasthoudend

Dat Toon van Bodegom wel vasthoudend kan zijn én scherp, blijkt uit zijn Twitter-profiel. Als hij in de zomer van 2014 van Bali naar Singapore moet om van daaruit met Emirates door te vliegen naar Dubai, blijkt dat hij met honderden andere reizigers is gestrand. Van Bodegom wil zijn vlucht laten omboeken, maar dat gaat mis. Voortdurend is hij in gesprek met de helpdesk van de luchtvaartmaatschappij, totdat hij uiteindelijk een klacht indient. Hij schrijft: ‘Lijkt erop of KLM geen verantwoordelijkheid neemt voor eigen fouten. Hoop dat ik het mis heb!’

Van Bodegom zal die vasthoudendheid nodig hebben in De Kuip. Dat hij een doorpakker is, daarover zijn de voormalige bandleden van Paradogs het eens. In een korte documentaire van Delftse Toeren TV noemen bassist Eric Geevers en gitarist Jaap Deelstra hem ‘behoorlijk gestoord’, ‘een totale freudiaan’ en een frontman ‘die eigenlijk niet zo goed kon zingen’. Maar wat hij wél kon en kan, is mensen overtuigen. Hij regelde dat Paradogs een plaat kon maken, Here Comes Joey, zorgde ervoor dat de band in het voorprogramma van de Ramones kon spelen en dat ze de kleedkamer deelden met Nirvana. Feyenoord krijgt in elk geval een rvc-voorzitter die bewezen heeft dingen voor elkaar te krijgen. Of, zoals Geevers het stelt: ‘Hij lult de paus het bordeel in.’