De kampioen is begonnen aan het seizoen, zonder publiek bij de eerste training en met een trainer die zijn ploeg meteen op scherp heeft gezet. ‘Wij gaan wéér voor het kampioenschap, maar willen ons ook in de Champions League laten zien. Dat is werken in de top.’
Terwijl overal in de Eredivisie, ja zelfs in de Jupiler League, het vuurwerk knalt en rookpotten de lucht schilderen in de club-kleuren, begon Feyenoord maandag aan de voorbereiding op het nieuwe seizoen in een sfeer zoals de club die nooit eerder had meegemaakt: totale stilte. Doordat De Kuip vanwege allerlei activiteiten niet klaar was, moest Feyenoord wel uitwijken naar Varkenoord, zo luidde het officiële commentaar van de club. Het jeugd-complex aan de overkant van de Coen Moulijn-weg is niet bestand tegen een invasie van duizenden fans. En dus werkte Feyenoord in alle beslotenheid de eerste oefeningen af en besefte trainer Giovanni van Bronckhorst dat er wellicht een bepaalde symboliek school in de stilte van die eerste sessie: vanaf nu is alles anders.
Niet de buitenwereld legt de lat hoog voor ons, dat doen we zelf
Al tijdens zijn vakantie in Marbella was de Meistermacher er al van doordrongen geraakt. Bij Feyenoord is alles anders. Het kampioenschap dat de stad zo veel heeft gegeven, zo veel losmaakte, zo veel geluk bracht, brengt vanaf nu ook verplichtingen met zich mee. Die titel en de manier waarop Feyenoord die afgelopen seizoen veroverde, moet de norm zijn voor de toekomst. Van Bronckhorst beseft het als geen ander. ‘Niet de buitenwereld legt de lat hoog voor ons, dat doen we zelf. Door de prestaties die we de afgelopen twee jaar hebben geleverd – beker gewonnen en kampioen geworden – kun je nu niet zeggen dat we met minder genoegen nemen. Wij gaan wéér voor het kampioenschap, maar willen ons ook in de Champions League laten zien. Dit is werken in de top. Dit is wat we toch allemaal willen?’
Zo gaat de trainer verder op de weg die hij is ingeslagen met Feyenoord, ingegeven door zijn eigen ervaringen als speler. Van Bronckhorst werd vijf keer kampioen, tweemaal met Glasgow Rangers en Barcelona, één keer in dienst van Arsenal. En iedere keer als hij zich daarna weer meldde bij de club voor de eerste training, had niemand het meer over de titel. ‘Ik ben vrij snel na het kampioenschap op vakantie gegaan’, zegt de trainer van Feyenoord. ‘Lekker rustig aan gedaan, echt ontspannen. Dat gaf me tijd om op mijn gemak terug te kijken op het kampioenschap en al die boeken door te bladeren die waren uitgekomen na het winnen van die titel. Ik word en werd aangesproken door mensen die hun verhaal willen vertellen over die dag. Wat het voor hen persoonlijk heeft betekend. Heel mooi allemaal en ook die boeken zijn een prachtige herinnering die voor altijd zal blijven, maar ik heb ze letterlijk dichtgeslagen. Het is klaar nu. Wanneer we ons shirt aantrekken voor de wedstrijd, zien we op onze mouw de gouden badge van de Eredivisie of die van de Champions League. Laat dat de herinnering zijn van het kampioenschap. Meer niet. Het is nu weer voor iedereen nieuwe ronde, nieuwe kansen, ook voor ons. We weten wat het is kampioen te worden, we weten wat het is de beker te winnen. Die ervaring geeft vertrouwen. Maar vanaf deze week telt die titel van vorig jaar niet meer.’
Die boeken zijn een prachtige herinnering, maar ik heb ze letterlijk dichtgeslagen. Het is klaar nu
Wensen
De boodschap is helder: Feyenoord moet vooruit en niet meer terugkijken op het mooie jaar dat is geweest. Van Bronckhorst weet dat een jaar na een kampioenschap vaak een moeilijk seizoen kan zijn, zeker nu Feyenoord met Dirk Kuijt (gestopt), Rick Karsdorp (AS Roma), Eljero Elia (Basaksehir), Steven Berghuis (terug naar Watford) en Terence Kongolo (AS Monaco) vijf bepalende spelers is kwijtgeraakt. De Rotterdammers reageerden snel door Jean-Paul Boëtius terug te kopen van FC Basel en voor meer dan vier miljoen Sofyan Amrabat bij FC Utrecht weg te halen. Verder huurt de club Kevin Diks voor een jaar van Fiorentina. Dit alles opgeteld, plus het feit dat Feyenoord de contracten met de rest van het basisteam wist te verlengen, zorgt ervoor dat het aanvangsniveau tijdens de eerste trainingen hoog zal zijn, maar dat Feyenoord niet per se sterker is dan vorig seizoen. Er moet nog wel wat gebeuren. ‘We weten heel goed wat we willen’, zegt Van Bronckhorst. ‘Tijdens mijn vakantie had ik veelvuldig contact met Martin van Geel. Hij kent mijn wensen. Voor de rest heb je te maken met spelers en met clubs in een markt die nog vrij rustig is. Pas als het echte geld wordt uitgegeven, gaat het lopen. Vorig jaar hoefden we niets te doen, toen waren we klaar met Jørgensen en later Berghuis. Nu hebben we inderdaad te maken met veel meer mutaties na het vertrek van Dirk, Elia, Steven, Rick en Terence. Het meest ideale scenario is: dag één van de voorbereiding beginnen met je vaste kern. Maar dat is tegelijk net zo goed een illusie.’
Volgens Van Bronckhorst hebben de successen gezorgd voor stabiliteit. De transfers van Karsdorp en Kongolo geven Feyenoord de luxe dat de club het stuur stevig in eigen hand heeft. Dat de trainer zijn halve defensie verliest, neemt hij voor lief. De ontwikkeling van Bart Nieuwkoop en de komst van Diks geven hem het gevoel dat hij de positie van Karsdorp goed kan invullen, terwijl Ridgeciano Haps (AZ) nog steeds kandidaat is om Kongolo te vervangen. Van Bronckhorst weet wat de deals vooral opleveren. ‘Rust. Ik weet ook dat Feyenoord eens in de twee jaar spelers verkoopt. Ja, dat móét gewoon, het hoort bij een Nederlandse club. Met deze transfers heeft Feyenoord dat goed gedaan. Er komt weer extra geld binnen, los van de Champions League. Zoiets geeft rust, in de zin van dat we niet meer per se meer spelers hoeven te verkopen. Je weet nooit wat voor clubs straks nog op de deur kloppen, soms is iets niet tegen te houden. Maar het is prettig te weten dat er geen jongens meer weg hóéven. Dat zegt iets over hoe krachtig Feyenoord nu is.’
Geen garanties
Om zich heen ziet Van Bronckhorst dat de concurrentie ook nog niet klaar is. PSV gaat totaal op de schop, Ajax verloor zijn trainer en aanvoerder en raakt nog spelers kwijt. Misschien blijft bij Feyenoord wel het meest bij het oude, al geeft dat volgens de coach geen garanties. ‘We zitten nu in de fase van de puzzelstukjes, waarvan je hoopt dat die op de goede plaats terecht gaan komen. Tot die tijd kan ik niks zeggen over de kracht van Ajax en PSV. Wij zijn vanaf volgende week compleet als met Vilhena, Toornstra, Jørgensen, El Ahmadi en Amrabat de internationals aansluiten. We hebben ook de verhuurde spelers terug, Calvin Verdonk en Jari Schuurmans. Het is een vrij grote selectie, ja, al gaan we die richting het eind van de transferwindow wel inkrimpen, afhankelijk van wie er nog komen en vertrekken. Ik kan geen spelers laten gaan voordat mijn eigen groep niet compleet is. Voordeel is wel dat de meeste spelers elkaar al goed kennen, dat er niet te veel veranderd hoefde te worden. Maar in mijn beleving is dat geen garantie. Zo’n puzzel kan ook best goed vallen met veel nieuwe spelers. Iedereen werkt de komende weken op zijn eigen manier aan een team dat op tijd klaar is voor de start. Voor ons is dat 5 augustus, als we tegen Vitesse de wedstrijd spelen om de Johan Cruijff Schaal. Voor die tijd trainen we twee weken hier en gaan we nog een week naar Oostenrijk. We zullen er weer staan.’
Meer prijzen met nieuw trainingscomplex
Feyenoord werkte maandag zijn eerste oefeningen af op Varkenoord en dat had wel weer iets symbolisch. Want straks in mei volgend jaar zal de club er meteen ook voor het laatst trainen. Tegen die tijd is het nieuwe trainingscomplex klaar en heeft trainer Giovanni van Bronckhorst op het voormalige terrein van Hillesluis de beschikking over een state of the art-complex dat zich kan meten met de beste en mooiste in Europa. Van Bronckhorst sloeg vorige week zelf de eerste paal de grond in en had met zijn ervaringen bij Arsenal en Barcelona ook een aandeel in de architectuur. ‘Maar ik niet alleen’, zegt Van Bronckhorst, ‘iedereen heeft meegepraat. De fysio’s onder leiding van Arno Philips gaven hun mening, teammanager Bas van Noortwijk had ideeën en ik zelf ook. Straks heeft iedere ruimte zicht op het veld. Het wordt een mooi, open gebouw, ideaal om te werken. Ik kijk ernaar uit.’
Volgens algemeen directeur Eric Gudde zet Feyenoord met de bouw van het nieuwe trainingscomplex een stap vooruit in de ambitie een topsportcultuur door te voeren. Lang was dat een zwakke plek, want hoewel trainers zoals Mario Been, Ronald Koeman en Fred Rutten er hun bedenkingen bij hadden, was er volgens de club weinig aan de hand. Maar Gudde bekent nu wel dat een rondleiding door het stadion soms eindigde in de kamer waar de trainer net een tactische bespreking stond te geven. En dat Feyenoord in West-Europa de enige club was die op weg naar het trainingsveld een vierbaansweg moest oversteken. De bouw markeert volgens de directeur het einde van een donkere periode die bijna tien jaar duurde. ‘Ik heb weleens een zucht geslaakt en mezelf afgevraagd of dit er ooit zou komen’, zegt Gudde. ‘Ik ben blij dat het er nu daadwerkelijk van komt, dat er over een jaar een complex staat waarin iedereen zich in alle rust kan voorbereiden op topsport. Het is ook gewoon hard nodig, zeker als je structureel en op alle fronten met de top wilt blijven meedoen.’
De bouw van het nieuwe trainingscomplex is ook meteen Gudde’s laatste kunstje. Hij stopt vóór 30 november als algemeen directeur van Feyenoord en koos daarvoor naar eigen zeggen het juiste moment: met een kampioenschap op zak. ‘Na zo’n titel zit je een tijdje op een roze wolk en ben je aan het feesten, maar uiteindelijk donderstraal je er wel een keertje van af. Dan kijk je naar de dossiers, zoals die van Feyenoord City. Hoor ik 2023, dat is over zes jaar, ben ik 68 jaar, er moet een nieuw beleidsplan worden gemaakt eind dit jaar. Ineens begon ik te twijfelen, vond ik heel gek, want dat is iets wat ik nooit had. Dan moet je eerlijk zijn tegen jezelf. Veel mensen, ook uit mijn directe omgeving, vonden het een verstandig besluit, op het juiste moment genomen. Ik ben nu negenenhalf jaar bezig bij Feyenoord. Voor een CEO is dat erg lang en voor een organisatie ook. Dan is het, hoe jammer sommige mensen het ook zullen vinden, ook gewoon goed dat er een nieuwe man komt. Ik ga het missen, maar heb de juiste beslissing genomen.’
Gudde lijkt in de race voor het directeurschap betaald voetbal bij de KNVB, zeker nu Jan de Jong (NOS), ook een kandidaat voor die positie, wordt genoemd als zijn mogelijke opvolger bij Feyenoord. ‘Na de algemene vergadering betaald voetbal (afgelopen maandag, red.) weten we het proces’, zegt Gudde. ‘Ik zie het maar als een compliment dat ik word genoemd, leuker dan dat je níét wordt genoemd. Ik heb wel een planning in mijn hoofd, al ben ik ook afhankelijk van hoe snel Feyenoord een opvolger heeft gevonden en of die wel of niet moet worden ingewerkt. Daarom vertrek ik vóór 30 november. Dat geeft ons allemaal tijd. Tenzij dingen in een ander tempo gaan lopen, maar dat weet je niet. Het voelt veel te vroeg om niets meer te gaan doen. En er zijn zat mensen op mijn leeftijd die wel willen, maar geen kansen krijgen. Vroeger was je oud op je 62ste, mijn vader ging met pensioen. Ik heb veel energie, ik moet alleen een goede keuze maken over wat ik wil gaan doen.’
Gudde voelt zich bevrijd. ‘Mijn schoondochters merkten het als eersten: “Je lijkt veel meer ontspannen dan de afgelopen jaren”. Nu zeggen meer mensen hetzelfde. Zal wel logisch zijn, maar ik denk dat het vooral te maken heeft met het kampioenschap. In sport gaat het om prijzen pakken. Stel dat ik was vertrokken met alleen zwarte cijfers en de club bouwt met een nieuw stadion, trainingscomplex en opleiding aan een toekomst. Had het toch gevoeld of er iets ontbrak. Prijzen pakken is alles, daarom was de ontlading bij iedereen, inclusief mijzelf, zo krankzinnig groot. Ik heb feestgevierd met mensen met wie ik jaren geleden hoopte dat we de salarissen wel konden betalen. En dan sta je daar met een kampioenschap. Dat feest en die ontlading vergeet ik nooit meer.’
Gerelateerde artikelen