Het is weer zover. De maand van de nieuwjaarsrecepties. Voorzitters en clubdirecteuren bestijgen de podia voor hun rituele revue vol wensdromen, goednieuwsmonologen en zeepbellezingen.
Een maand ligt de Eredivisie stil. Maar saai is het allerminst tijdens deze voetbalpauze vol trainerswisselingen, transfers en niet te vergeten de aloude nieuwjaarsbijeenkomsten. Waar clubbazen in strakke sponsorlounges een schaduwcompetitie in blufspeeches houden. Waar tussen schalen vol trendy hapjes de meest waanzinnige plannen worden ontvouwd. En waar een al te amicaal handje of een iets te lang gesprek al snel kan leiden tot conclusies over de interne verhoudingen. Een gratis tip voor FOX. Zendt gewoon alle nieuwjaarsrecepties uit. Altijd wel goed voor een soapje. Dinsdag is het Super Tuesday met op het menu bubbelbijeenkomsten bij PSV, Feyenoord en ADO Den Haag. Allemaal clubs die een eer hoog te houden hebben tijdens de traditionele champagnereünies met sponsors, supporters en pers. Daarover later meer.
Wanneer het fenomeen nieuwjaarstoespraak exact zijn intrede heeft gedaan in het profvoetbal, is niet helemaal duidelijk. In de krantenarchieven komen we de eerste voetbalrecepties tegen in de jaren zestig. Voorzitter Guus Couwenberg van Feyenoord haalt als eerste de voorpagina met een betoog over fysieke hardheid. ‘Zonder kracht kom je er tegenwoordig niet meer. Kijk naar het buitenland.’ Een conclusie die een halve eeuw later nog steeds actueel is. Dat geldt veelal niet voor de overige, meer opportunistische optredens van bijvoorbeeld Ajacied Jaap van Praag, die niet veel op heeft met vermarkting van mediarechten en in een nieuwjaarstoespraak het radioprogamma Langs de Lijn uitroept tot ‘vijand nummer één van het betaalde voetbal.’
In de jaren zeventig, tachtig en negentig komt er steeds meer media-aandacht voor voetbal en dus ook voor de winterse rendez-voustjes achter de schermen. Voorzitters maken dankbaar gebruik van de schijnwerpers en steeds vaker zien ze de gratis airtime als ideale gelegenheid om de KNVB onderuit te halen of om UEFA-bobo’s die wel heel erg genieten van het Zwitserlevengevoel snoeihard aan te vallen. Het afsteken van verlaat vuurwerk wordt een traditie. Ook collega-bestuurders in de Eredivisie moeten het ontgelden. Ze worden doodleuk afgeschilderd als arrogant, dominant of onbetrouwbaar. Zo monden de eerste weken van het jaar uit in een verbale wapenwedloop waarbij iedereen vooral uitkijkt naar de vlammende betogen van de welbespraakte Feyenoorder Jorien van den Herik. Vanuit Eindhoven werpt Harry van Raaij de ene na de andere kanonslag.
Deze eeuw transformeren de borrels meer in vriendelijke netwerkbijeenkomsten die een stuk softer van toon zijn. Visionairs maken in veel bestuurskamers plaats voor baantjesjagers die meestentijds in lauwe voordrachten open deuren intrappen. Met veel aandacht voor waanzinnige doelstellingen, schitterende samenwerkingsverbanden en unieke investeringsprojecten. En steeds vaker ook zetten clubbazen tijdens het rondgaan van de oesters hun eigen carrière in de schijnwerpers. Onder anderen Tiny Sanders (PSV), Jan Smit (Heracles), Wilco van Schaik (FC Utrecht) en Joop Munsterman (FC Twente) kondigen op de traditionele openingsborrel hun vertrek aan. Waarna het klaterende applaus dankbaar in ontvangst wordt genomen.
Vorig jaar onthulde de euforische leiding van FC Utrecht nog dat Erik ten Hag tot 2020 in Utrecht zou blijven
Komende week kunnen we in de sportjournaals vermoedelijk weer de nodige sfeerverslagjes en proefballonnen vanuit moderne sponsorinterieurs vol mannen in pakken verwachten. Met vast ook een paar kort houdbare vergezichten. Vorig jaar bijvoorbeeld onthulde de euforische leiding van FC Utrecht nog dat Erik ten Hag tot 2020 in Utrecht zou blijven. Paste prima bij het strategische lange termijnbeleid. Goed geluimd werden de glazen nog eens gevuld. Ten Hag was ‘zeer blij’, werkte ‘zeer prettig samen’, zag ‘nog vele kansen’ en ‘voldoende uitdagingen.’
Tweehonderd kilometer noordelijker huurde Hans Nijland de BN’ers van het populaire praatprogramma Voetbal Inside, een show die de directeur van FC Groningen inmiddels naar eigen zeggen niet meer kijkt vanwege het dramatische en gênante niveau. Tijdens de jolige live-uitvoering met Wilfred Genee, René van der Gijp en Johan Derksen voorspelde Nijland een vijfde, zesde of zevende plaats en een huldiging op de Grote Markt. Want een nieuwjaarsreceptie is niet compleet zonder even een hoge doelstelling neer te leggen. Zo voorzichtig als clubs voor het seizoen zijn, zo enthousiast zijn ze na de jaarwisseling. Dit jaar vloog PEC Zwolle als eerste uit de startblokken door na een paar goede uitslagen de lat op Europees voetbal te leggen.
Het beste nieuws kwam tot dusverre uit Almere waar het plaatselijke City de nieuwjaarsreceptie opluisterde met verrassend nieuws: als een van de armste clubs in Nederland vervangen ze het kunstgras voor een grasveld. De ommekeer in de kunstgrasrevolutie? Hoe dan ook een memorabele boodschap. Welke tien recepties bleven ons deze eeuw nog meer bij? Een hitlijst: