De toegevoegde waarde van Frenkie de Jong

Het werd over het algemeen omschreven als een wisseling van de wacht: het afscheid van Wesley Sneijder en het debuut van Frenkie de Jong. Het afzwaaien van de oude spelmaker en de entree van de nieuwe spelmaker. Er lijkt inderdaad een mooie symboliek verscholen te liggen in de interland tegen Peru, maar het probleem is alleen dat het niet klopt. Ook Ronald Koeman besefte dat en liet dat blijken in zijn wisselbeleid. Frenkie de Jong kwam bij het begin van de tweede helft in het veld, terwijl Wesley Sneijder na een uur werd vervangen door Quincy Promes. De Jong en Sneijder speelden dus ook nog een kwartier samen.

Sneijder is dan ook een echte nummer tien, een aanvallende middenvelder, die zijn hele voetballeven zijn weg heeft proberen te vinden in de ruimte tussen de defensie en het middenveld van de tegenpartij. Frenkie de Jong is een nummer zes. Dat is overigens een positie waar hij een aantal jaren geleden nog niet zo overtuigd van was. Toen de middenvelder namelijk van Willem II naar Ajax was getransfereerd zei Jurgen Streppel, zijn ex-coach, in januari 2016 over hem: ‘Frenkie kan op het middenveld, met de bal aan de voet, een man meer creëren. Hij kan kort draaien en heeft ogen in zijn rug. Ik denk dat hij een grote toekomst voor zich heeft. Hij kan ook links- of rechtsbuiten spelen, maar ik zou hem de positie van nummer zes adviseren.’ Frenkie de Jong kon zich niet vinden in die laatste woorden. ‘Ik heb bij Willem II in de jeugd altijd als nummer tien gespeeld. Streppel snapt het blijkbaar niet zo goed’, reageerde De Jong toen.

Met terugwerkende kracht blijkt die analyse van Streppel over de kwaliteiten van Frenkie de Jong eigenlijk uitstekend. Want Frenkie de Jong is op zijn best als hij achter de bal speelt. Bij Jong Ajax fungeerde hij meestal als een meer aanvallende middenvelder in een linie waar werd gespeeld met onder anderen Carel Eiting, Donny van de Beek, Abdelhak Nouri of Pelle Clement. En toen hij van Marcel Keizer zijn eerste kansen kreeg in het eerste van Ajax speelde hij meestal ook voor de bal. Hij begon pas uit te blinken en ontwikkelde zich tot een onmisbare kracht op het moment dat Keizer hem een linie naar achteren dirigeerde. In december 2017 maakte Keizer van Frenkie de Jong een centrale verdediger die de vrijheid kreeg om zich uit te leven in de opbouw. Toen was er een inschuivende verdediger te zien die met de bal aan de voet overstak naar het middenveld en zijn ploeg een extra man bezorgde in het positiespel. Tegenwoordig is Frenkie de Jong een van de controlerende middenvelders bij Ajax, maar in balbezit is zijn rol in feite hetzelfde. De Jong laat zich namelijk uitzakken naast de centrale verdedigers (meestal links) om daar de bal op te eisen en van daaruit de opbouw te verzorgen. Daarbij vallen een aantal specifieke kwaliteiten op.