Weg met de vette contracten
Met veel plezier heb ik in het VI kerstnummer de door Iwan van Duren geschreven portretten gelezen van ex-profs, die nu in de top van het amateurvoetbal spelen. Tegelijkertijd schrok ik van de levensinstelling van de meeste geïnterviewden. Een enkeling studeerde, sommigen hadden een baan, maar de meesten leefden in een droomwereld. Zij realiseerden zich nog steeds niet dat hun profcarrière ten einde was. Ik nam kennis van onrealistische dagdromerij over een terugkeer naar de profs. Anderen voelden zich miskend of onrechtvaardig behandeld. Ook bij deze door het profvoetbal afgeschreven spelers bleek zelfkritiek niet de sterkste karaktereigenschap.
Maar het apathische gedrag van veel spelers was het meest verontrustend. Ze hadden er geen moment rekening mee gehouden dat ze geen nieuw contract zouden krijgen. De meesten pakken snel nog wat geld en een onkostenvergoeding via leden van de businessclub of sponsors van een amateurclub en zien wel wat de dag van morgen brengt. Dan heb ik het over volwassen kerels, vaak met een gezin. Ze staan ingeschreven als werkloze profvoetballers, ontvangen een uitkering van de Sociale Dienst en pakken in veel gevallen wat geld zwart bij hun amateurclub.
Er zijn zelfs spelers die niet eens een beroep doen op de Sociale Dienst, maar de jaarlijkse uitkering uit het Contractspelers Fonds KNVB (CFK) aanvullen met wat zwart zakgeld. Veel voetballers - vooral de kapitaalkrachtige vedetten - klagen voortdurend over het CFK, omdat ze het afgelopen jaar geen rendement kregen uitgekeerd over hun inleg in het pensioenfonds. Die spelers moeten zich echter wel realiseren dat zij zich al jaren in een bevoorrechte positie bevinden. Dankzij een unieke regeling tussen het CFK en het ministerie van Financiën bestaat er een bijzonder aantrekkelijke fiscale regeling voor profs. Voor geen enkele andere bedrijfstak in de Nederlandse samenleving bestaat zo?n voordelig belastingklimaat.
Indien topvoetballers zich binnen voetballen, heb ik daar geen moeite mee. Maar door de na het Bosman-arrest ontstane gekte in het profvoetbal horen alle middelmatige eenheidsworsten de laatste jaren ook bij de grootverdieners, waardoor ze na hun dertigste nooit meer hoeven te werken. En dat vind ik maatschappelijk discutabel. Zeker nu we weten dat de meeste profclubs een zieltogend bestaan leiden of op de rand van een faillissement balanceren. FC Utrecht en NAC doen het sportief gezien uitstekend, maar dat is nauwelijks een verdienste, omdat er onverantwoord veel geld in de spelerssalarissen is gestoken. Daardoor verkeren die bvo?s in ernstige financiële problemen.
Maar het is afgelopen met de vette contracten, de tering wordt naar de nering gezet. Spelers met doorlopende contracten - zoals de grootverdieners van Sparta - profiteren nog even, maar zodra er nieuwe contracten worden afgesloten, zullen de heren fors moeten inleveren. Het wordt de hoogste tijd dat voetballers - en zeker gemankeerde spelers uit de Gouden Gids Divisie - weer op een realistische wijze gaan deelnemen aan onze samenleving. Het is maatschappelijk onverantwoord dat een huis-, tuin- en keuken-voetballer die wekelijks de strijd aanbindt met Eindhoven, VVV of Haarlem meer verdient dan de minister-president. Vooral omdat voetballers al veel meer kansen krijgen zich maatschappelijk te verbeteren dan leeftijdgenoten die niet tegen een bal trappen.
Daarom begreep ik niets van de ex-profs uit het kerstnummer die zich de hele dag vervelen. Als ze de kinderen naar school hebben gebracht, duiken ze maar weer hun bed in, omdat de amateurs slechts drie keer per week in de avonduren trainen. Zodra je een beetje kunt voetballen verkeer je in een bevoorrechte positie. Dat geldt voor elk niveau, ook voor de local hero bij de plaatselijke vierdeklasser. Alle amateurverenigingen beschikken over florerende businessclubs die bol staan van de regionale werkgevers. We hoeven niet hypocriet te doen, de meeste succesvolle amateurclubs kopen de resultaten via het betalen van spelers. Die verenigingen zouden een wat doordachter en socialer beleid moeten voeren, terwijl de spelers minder geobesedeerd door geld zouden moeten zijn. Zij hebben veel meer aan een baan met toekomstperspectief bij een sponsor dan aan tienduizend euro zwart onder de tafel. Alleen moeten die spelers dan wel hun kans pakken en werken voor de kost. Ze kunnen niet langer hun bed induiken als de kinderen naar school zijn.
Het is belachelijk dat voetballers, van wie er dertien in een dozijn gaan, in de Holland Casino Eredivisie meer verdienen dan captains of industry met veel maatschappelijke verantwoordelijkheid. Het is nog gekker dat de meeste spelers uit de Gouden Gids Divisie fullprof zijn. Dat is financieel onverantwoord met de gangbare toeschouwersaantallen, de teruglopende tv-gelden en de sponsorinkomsten die steeds moeilijker te vergaren zijn.
Het zou veel realistischer zijn in de Holland Casino Eredivisie met fullprofs te werken en in de Gouden Gids Divisie met semiprofs die halve dagen werken, in de namiddag trainen en bij hun clubs tussen de tienduizend- en veertigduizend euro verdienen. Ze zijn dan na hun voetbalcarrière niet financieel onafhankelijk, maar kunnen dan wel fulltime gaan werken, omdat ze tijdens hun voetballoopbaan al de nodige werkervaring opdoen. En de leden van de businessclubs moeten voor passend werk zorgen om spelers te behouden voor hun club. Het creëren van arbeidsplaatsen wordt voor sponsors belangrijker dan het doneren van geld. Een semiprof kan zijn voetbalactiviteiten ook combineren met een studie.
Het luilekkerland waarin de voetballers nu leven leidt tot niets. De clubs kunnen dat financieel niet meer opbrengen en de spelers gaan beslist niet beter voetballen door twee keer per dag te trainen, want het niveau in de Gouden Gids Divisie is bedroevend. Ook dat heeft te maken met de hoge eredivisie-salarissen. In het verleden bouwden grote voetballers hun carrière af bij een kleine club. Daardoor ontstond er een ideale mix van ervaring en jong talent bij clubs uit de toenmalige eerste divisie. Nu zijn spelers van grote bvo?s na tien jaar financieel onafhankelijk en hebben ze geen trek meer naar BV Veendam, Stormvogels/Telstar of TOP Oss te reizen om voor een handjevol publiek hun kunsten te vertonen.
Nu de clubs uit de Gouden Gids Divisie in de toekomst steeds meer met semiprofcontracten gaan werken, zal KNVB-directeur betaald voetbal Henk Kesler zo snel mogelijk aan tafel moeten met de officials van het amateurvoetbal. Ik zie de bui namelijk al hangen. De concurrentie tussen de semiprofclubs en de topamateurs wordt uitermate unfair. Het is financieel veel aantrekkelijker bij een amateurclub twintigduizend euro zwart op te strijken dan bij een semiprofclub dertigduizend euro volgens een waterdicht contract te verdienen. Onder de Gouden Gids Divisie zouden regionale tweede divisies moeten komen. En omdat de semiprofs niet meer op zondag voetballen, kunnen zowel de topclubs uit het zaterdag- als zondagvoetbal deelnemen aan deze afdeling voor onafhankelijke voetballers.
Johan Derksen