VI Flashback: Oranje geeft zekere zege weg in Saint-Étienne
Het Nederlands elftal staat zondag om 18.00 uur voor de tweede keer oog in oog met Mexico op een WK. Waar het nu een wedstrijd in de achtste finale betreft, stuitte Oranje zestien jaar geleden op El Tri tijdens de groepsfase van het WK 1998. VI.nl blikt terug op de kraker in Saint-Étienne, waarin de sterke én zwakke punten van Nederland aan de oppervlakte kwamen.
Want het 2-2 gelijkspel tegen Mexico van 25 juni 1998 voldeed in alle opzichten aan het stereotype voetbal waarmee het Nederlands elftal zich doorgaans onderscheidde op grote toernooien: mooi spelen, maar níét (altijd) winnen. In de beginfase toonde de ploeg van bondscoach Guus Hiddink ten overvloede de aanvallende mogelijkheden én kwaliteiten, maar vergat vervolgens het karwei af te maken.
Nu had dat niet echt gevolgen, omdat de eerste plaats in Groep E mede dankzij de 5-0 zege op Zuid-Korea behouden bleef. Toch baarde het op het nippertje behaalde punt van Mexico zorgen met het oog op de knock-outfase. Nederland speelde weliswaar fantastisch, maar miste zowel voorin als achterin het echte killersinstinct om daadwerkelijk een gooi naar de wereldtitel te doen. De nonchalance sloop in Saint-Étienne wel héél gemakkelijk in de ploeg.
Enigszins begrijpelijk was dat wel. Na de eclatante 5-0 zege op Zuid-Korea van vijf dagen eerder, de grootste Nederlandse zege ooit in de WK-historie, was ook Mexico immers geen partij voor de vloeiend lopende voetbalmachine die Oranje vanaf het eerste fluitsignaal was. Al na vier minuten brak Phillip Cocu de ban, zoals hij dat ook tegen de Koreanen deed. Het was niet zozeer zijn treffer maar de oogstrelende pass van Dennis Bergkamp die de suprematie tekende.
Want superieur was Oranje in Saint-Étienne. Een kwartier na de 1-0 van Cocu verdubbelde Ronald de Boer de marge. Het doelpunt van de Ajax-middenvelder was weliswaar niet zo mooi als dat van de naar Barcelona vertrekkende PSV'er, maar het leek wel de opmaat naar een nieuwe monsterzege. Zeker omdat Wim Jonk de excentrieke Jorge Campos daarvoor ook al op de proef had gesteld en Marc Overmars nog voor rust een uitgelezen kans op de 0-3 miste.
De stift van Overmars, die de bal net voor het Mexicaanse doel langs stuurde, kreeg navolging van vele andere gemiste kansen. Terwijl de bal wel heel makkelijk rondging vergat Oranje zichzelf tot onbetwiste titelfavoriet te kronen door ook Mexico ondersteboven te voetballen. Een bal tegen de lat van Cocu, een gemiste kans van Aron Winter en het feit dat ook Edgar Davids vlak voor het einde maar net naast mikte zorgde ervoor dat El Tri in de wedstrijd bleef.
En dus gebeurde het - achteraf gezien - onvermijdelijke. Mexico rook bloed en trok ten aanval. Waar Hiddink de laatste twintig minuten defensief dacht door Winter en Winston Bogarde in te brengen, wisselde zijn Mexicaanse collega Manuel Lapuente aanvallend. De vroege entree van aanvaller Ricardo Peláez betaalde zich twintig minuten later al uit, toen hij in de 75ste minuut bij een corner profiteerde van collectieve onoplettendheid in de Oranje-defensie.
Het bleek allerminst te werken als wake-up call. Zelfs Jaap Stam, doorgaans dé rots in de branding, kon zichzelf een gebrek aan concentratie verwijten. Eerst liep Cuauhtémoc Blanco uit zijn rug weg om in buitenspelpositie een voorzet van Germán Villa achter Edwin van der Sar te tikken, in de vijfde minuut van de blessuretijd ging Stam nogmaals in de fout. Luis Hernández plukte de bal van de voet van Stam en Oranje kreeg alsnog het deksel op de neus: 2-2.
'Wij Nederlanders houden van de kritische analyse achteraf en dan kom je na dit duel voldoende aan je trekken', reageerde Hiddink. 'Dat is soms wel vervelend, omdat je bijna zou vergeten dat Nederland wél groepswinnaar is geworden, het beoogde resultaat. Maar ik ben ook Nederlander en ik zie ook de mankementen. We zijn onder ons niveau gebleven. Maar om te spreken van een kater of domper gaat me te ver. Zolang we maar lering uit de 2-2 trekken.'
Aanvallend sterk, mentaal en verdedigend zwak; het contrast met het huidige Oranje kan niet groter. De huidige ploeg van Louis van Gaal blinkt zowel voorin als achterin uit in efficiëntie, domineren doet het nauwelijks. Terwijl er net als in 1998 voldoende aanvallende klasse voor handen is. Bankzitters als Memphis Depay en Klaas-Jan Huntelaar doen in reputatie nauwelijks onder aan die van Pierre van Hooijdonk, Jerrel Hasselbaink en Boudewijn Zenden.
Topverdedigers als Jaap Stam en Frank de Boer (op foto boven na Mexicaanse goal) heeft Van Gaal echter niet. Het realisme viert daarom hoogtij in Brazilië. Iets waar Hiddink zestien jaar terug ook al op hoopte. 'Met zo'n resultaat zal het realisme zeker terugkeren. Na de 5-0 tegen Zuid-Korea zouden we nog wereldkampioen worden, maar de Mexicanen maakten ons duidelijk dat we gewoon één van de titelkandidaten zijn. Oranje is níét de vlinder die over iedereen heen danst.' (Tim Vos)
Om mee te kunnen praten, moet je ingelogd zijn met je VI-account.
Login