EK-historie in vogelvlucht: hét jaar van Platini

Voor het eerst nemen acht landen deel aan het EK. Italië is het gastland maar vooral in de ban van een omkoopschandaal met spits Paolo Rossi als voornaamste slachtoffer, België haalt verrassend de finale en West-Duitsland toont zich voor de tweede keer in de historie Europa’s beste tijdens een toernooi dat niet bepaald uitblinkt qua spektakel.

Nederland, met Jan Zwartkruis als bondscoach, wordt derde in de groep door een overwinning op Griekenland (1-0, doelpunt Kees Kist), een nederlaag tegen West-Duitsland (3-2, treffers John Rep en Willy van de Kerkhof) en een gelijkspel tegen Tsjechoslowakije (1-1, goal Kist). Zo komt er een voorlopig einde aan een roemrucht succestijdperk van Oranje.

West-Duitsland, eerder dat toernooi tegen Oranje met onder anderen een debuterende en piepjonge Lothar Matthäus, dankt Horst Hrubesch in de finale. De robuuste spits maakt beide treffers (zijn eerste als international), waarvan de beslissende twee minuten voor tijd. René Vandereycken had België een kwartier voor tijd nog hoop gegeven door een strafschop te benutten. De Tsjechoslowaken worden derde door Italië na een lange strafschoppenserie (9-8) te verslaan.

Frankrijk domineert het EK in eigen land, dat voor de tweede keer op Franse bodem georganiseerd wordt. Met dank aan superster Michel Platini, die eigenhandig de vieze smaak van het defensieve toernooi van 1980 wegspoelt. De spelverdeler leidt zijn natie naar haar eerste hoofdprijs ooit en vormt samen met Luis Fernandez, Jean Tigana en Alain Giresse Le Carré Magique (het magische vierkant) dat de voetbalwereld betovert. Via winstpartijen tegen Denemarken, België en Joegoslavië bereiken de Fransen de halve finale. Tegen Portugal is een verlenging noodzakelijk om alsnog met 3-2 te zegevieren.

In de eindstrijd krijgt Spanje met 2-0 klop. Met negen treffers (!) in vijf duels drukt Platini overduidelijk zijn stempel op het elftal. Met schitterende, doeltreffende vrije trappen en af en toe wat hulp van een falende goalie verwerft hij een heldenstatus. Zijn negen goals vormen nog altijd een record. In 1984 wordt er voor het eerst niet gespeeld om de derde plaats. De andere halvefinalist (naast Portugal) is Denemarken. De Denen sneuvelen na het nemen van strafschoppen tegen Spanje.

Oranje is er niet bij in Frankrijk. De reden: het ondenkbaar geachte doemscenario voltrekt zich. Omdat Spanje, na een 3-1 voorsprong bij rust, met liefst 12-1 van Malta wint in de laatste kwalificatiewedstrijd kan Nederland op basis van het aantal gescoorde doelpunten het eindtoernooi vergeten. Bedrog, omkoping of toeval? Hoe dan ook, Oranje is er niet bij.

• Meer over

• Europees Kampioenschap 1984 Frankrijk