Het Nederlands elftal moet zich geen zand in de ogen laten strooien door de 2-0 zege op Zweden. Deze kwalificatiereeks heeft laten zien dat van het ooit fameuze positiespel van Oranje niets meer over is. Aan de komende bondscoach de taak om dat te veranderen, want terugvallen op de extra klasse van Arjen Robben is er voor hem niet meer bij.
Nederland heeft exact negen minuten gespeeld in de thuiswedstrijd tegen Frankrijk als Davy Klaassen de bal verovert op 25 meter van het eigen doel. Een kansrijke counter lonkt, want Les Bleus hebben vier spelers voor de bal staan. Twee anderen staan in de zone waar de bal verloren wordt en kunnen uitgespeeld worden als Oranje snel handelt. Klaassen speelt breed op Georginio Wijnaldum, die de opties voor het uitkiezen heeft. Linksback Daley Blind steekt zijn linkerarm de lucht in om de aandacht te trekken, aan de andere zijde doet rechtsbuiten Quincy Promes een moedige poging om hetzelfde voor elkaar te krijgen. Eerder heeft ook nummer 10 Davy Pröpper zich aangeboden. Wat Wijnaldum vervolgens doet, is typerend voor de mislukte kwalificatiereeks van het Nederlands elftal: hij speelt breed.
Daarna verdwijnt al het tempo uit de aanval. De bal gaat van rechtsback Rick Karsdorp, naar centrumverdediger Jeffrey Bruma, terug naar Karsdorp, via doelman Maarten Stekelenburg richting linksback Daley Blind, van Blind via Virgil van Dijk wederom naar Bruma, een korte dribbel en dan toch weer Karsdorp inspelen. Een misverstand met Promes verder krijgt Frankrijk een inworp cadeau. Zo verandert een kansrijke tegenaanval in iets meer dan een halve minuut in hopeloos geschuif, met knullig balverlies tot gevolg.
Van dit oeverloze getik op eigen helft heeft het Nederlandse publiek na twee vruchteloze kwalificatiereeksen de buik meer dan vol. De internationals krijgen de volle laag vanwege het inspiratieloze spel. Geen inzet, geen passie, geen winnaarsmentaliteit, geen persoonlijkheid en geen kwaliteit is het beeld dat ontstaat van de generatie die het stokje moet overnemen van Arjen Robben en consorten. Wellicht is het constructiever om de vraag te stellen waarom Wijnaldum bij Liverpool in een dergelijke situatie wél de weg naar voren zoekt. Wijnaldum is namelijk allesbehalve de enige international die bij zijn club een veel hoger niveau haalt dan bij Oranje.
Diepte voor breedte
Dat de generatie-Wijnaldum keer op keer teleurstelt in het Nederlands elftal hangt waarschijnlijk nauw samen met de dramatische uitvoering van het positiespel. De meest elementaire basisprincipes van verzorgd positiespel zijn bij Oranje deze kwalificatiereeks niet terug te zien. Wijzen naar de kwaliteit van de spelers is terecht, maar de realiteit is dat de tactische uitvoering eveneens waardeloos is. Nederland heeft verzuimd zich aan te passen aan de wetten van het moderne topvoetbal, een benauwende situatie voor een natie die in dit opzicht jarenlang gidsland geweest is.