VI Dossier: Ajax en Cruijff door de jaren heen

Het bestuur en de raad van commissarissen van Ajax hebben hun functie ter beschikking gesteld. Dat is woensdagavond bekendgemaakt op de ledenvergadering van de Amsterdamse club. Het opstappen volgt op de druk die ontstond toen clubicoon Johan Cruijff de huidige gang van zaken veroordeelde en een nieuwe structuur binnen de club eiste.

VI Dossier: Ajax en Cruijff door de jaren heen

Mogelijk gaat de beste voetballer die Nederland ooit kende, voor de vierde keer in een officiële functie aan de slag bij Ajax. Voetbal International blikt terug op de drie voorgaande periodes. 1957-1973'Een brief van Ajax op je tiende verjaardag dat je bent aangenomen als lid, is mooier dan een Europa Cup'

Cruijff mag al vanaf zijn zesde, zevende jaar meetrainen met Ajax. Maar pas als hij tien jaar is, kan hij lid worden. Zeven jaar later maakt hij zijn debuut in het eerste elftal van de Amsterdamse club. Al snel weet iedereen dat Cruijff over uitzonderlijk talent beschikt. Op 15 november 1964 speelt hij zijn eerste wedstrijd. Ajax verliest in Groningen met 3-1 van GVAV; het enige doelpunt van de bezoekers wordt gemaakt door Cruijff. In zijn eerste jaargang speelt hij tien duels, waarin hij vier keer scoort. Een begin van een mooie carrière. De aanvaller wint in ruim zeven seizoenen bij Ajax liefst zes landstitels, vier KNVB-bekers, drie keer de Europa Cup I, één keer de Wereldbeker en twee Europese Super Cups.

In totaal speelt Cruijff in zeven jaar tijd 318 officiële wedstrijden voor Ajax, waarin hij 250 keer tot scoren komt. Op 19 augustus 1973 speelt hij zijn laatste duel, thuis tegen FC Amsterdam. Het wordt 6-1 voor Ajax in De Meer en Cruijff neemt afscheid met een doelpunt. De aanvaller verdient naar zijn mening te weinig in Nederland en aast op een lucratief avontuur in het buitenland. Vier dagen later tekent hij een contract bij Barcelona. De grenzen in Spanje zijn weer opengesteld voor buitenlandse spelers en Barça, dat Cruijff al eerder had willen contracteren, slaat zijn slag. Voor zes miljoen gulden, waarvan drie voor Cruijff zelf, wordt hij ontvangen als El Salvador. In Catalonië staat hij voor een weerzien met Rinus Michels, van 1965 tot 1971 zijn trainer bij Ajax. 1980-1983'Tot mijn dertigste deed ik alles op gevoel. Daarna ging ik begrijpen waarom ik de dingen deed die ik deed'

Cruijff keert in het najaar van 1980 terug bij Ajax. De competitie in de Verenigde Staten, waar hij onder contract staat bij Washington Diplomats, ligt op dat moment stil. De aanvaller traint mee in Amsterdam en wordt benoemd tot technisch adviseur van trainer Leo Beenhakker. Het duurt niet lang voor hij van zich laat horen. Op 30 november 1980 speelt Ajax thuis tegen FC Twente en bij een 3-1 achterstand daalt Cruijff van de tribune af en neemt naast Beenhakker plaats op de bank. Ajax wint de wedstrijd uiteindelijk nog met 5-3. Maar de terugkeer is niet definitief. Namens Levante speelt hij nog kort in de Segunda División en Cruijff komt in vriendschappelijke wedstrijden nog uit voor DS'79 en AC Milan.

In december 1981 gaat Cruijff echter weer voetballen voor Ajax. Kort na het ondertekenen van zijn contract maakt hij zijn rentree in het thuisduel met Haarlem. Mede door een schitterende lob van de aanvaller wint Ajax op 6 december met 4-1, waarna de Amsterdammers doorstomen naar het kampioenschap. In de seizoenen 1981/82 en 1982/83 wint Ajax de landstitel, het laatste jaar ook de KNVB-beker. Cruijff mist dat laatste seizoen door blessures veel wedstrijden, waarop voorzitter Ton Harmsen verkondigt dat de legendarische Nummer 14 te oud is geworden. Cruijff ontploft en gaat aan de slag bij aartsrivaal Feyenoord, die hij prompt naar de titel en winst van de KNVB-beker leidt. 1986-1988'Negen van de tien mensen weten écht niet wat tactiek inhoudt'

Na zijn loopbaan als speler is Cruijff in het seizoen seizoen 1984/85 korte tijd technisch adviseur bij Roda JC Kerkrade, waarna hij in de zomer van 1985 opnieuw terugkeert naar Ajax. Hij krijgt de verantwoordelijkheid over de technische zaken van de Amsterdamse club, van de jeugdopleiding tot en met de selectie. Officieel mag Cruijff geen hoofdtrainer zijn, omdat hij niet beschikt over het diploma Coach Betaald Voetbal. In 1987 krijgt hij uiteindelijk tóch zijn trainerslicentie van de KNVB vanwege zijn capaciteiten en verdiensten voor het (Nederlandse) voetbal.

Ook als trainer is Cruijff succesvol in Amsterdam, al slaagt hij er niet in Ajax kampioen te maken. Hij leidt Ajax naar twee eindzeges in het KNVB-bekertoernooi en wint in 1987 de Europa Cup II. Cruijff dient in 1988 onverwachts zijn ontslag in bij Ajax. De trainer wil nog twee jaar in Amsterdam blijven, maar het bestuur van Ajax wil in eerste instantie één seizoen verder. Even lijkt SC Heerenveen zijn volgende club te worden, totdat Barcelona zich meldt. In de zomer van 1988 tekent hij een contract bij de Catalaanse club.
Samenstelling: Arjan van den IJssel
Foto: VI Images

Bekijk hier al onze video's