'Van Basten en Cruijff zijn het zat'

In het ook door hooligans geterroriseerde Engeland zorgde een speciale voetbalwet voor de oplossing. Justitie en politie hebben daar nu de mogelijkheid snel en adequaat in te grijpen en te straffen, waardoor het probleem nagenoeg onder controle is. Nederland schreeuwt om een dergelijke voetbalwet, zodat justitie en politie het gereedschap krijgen om dit maatschappelijke probleem voor eens en altijd op te lossen. Daarom schreef ik twee weken geleden op deze pagina dat alleen de politiek het voetbal nog kan redden. Maar de reacties vanuit de politiek waren teleurstellend. De dames en heren staan vooraan zodra ze over de rug van het topvoetbal kunnen scoren bij de achterban. Ze verschijnen dolgraag in praatprogramma’s om open deuren in te trappen en zich te profileren. En straks in Portugal struikelen we weer over al die ijdeltuiten. Maar zodra ze hun nek moeten uitsteken voor het voetbal, verbergen deze beroepsoverlevers zich achter allerlei drogredenen.

De opportunisten uit Den Haag laten zich leven door incidenten. De rellen op De Toekomst waren even actueel, maar een dag later leveren de Europese Unie, Vinkenslag, de premievrije AOW uitkering, Camp Smitty of ING-commissaris Wim Kok meer free publicity op, en dan spelen hooligans plotseling geen rol meer. Alle politici kunnen opdreunen dat de politie vorig seizoen 337.140 manuren in het profvoetbal stak en er wordt al jaren gedreigd met het sturen van rekeningen naar de clubs. Minister van Binnenlandse Zaken Ien Dales begon er in 1993 mee, Johan Remkes is de zoveelste die het probeert. Het VVD-kamerlid Jan Rijpstra zei het onlangs nog heel treffend: ‘Bij elk incident laait dezelfde discussie weer op, zonder dat er iets gestructureerds gebeurt. De politiek holt al tien jaar met de vandalen van incident naar incident.’ En de clubs blijven maar investeren in camera’s, pasjessystemen, tourniquets, particuliere bewakers, supportersbegeleiders en stewards. Het kost de toch al zieltogende bvo's jaarlijks een vermogen. Met dat bedrag zou moeiteloos de jeugdopleiding gefinancierd kunnen worden. Maar dan moet de Nederlandse politiek zich wel sterk maken voor een voetbalwet.

Clémence Ross-Van Dorp, staatssecretaris van Volksgezondheid Welzijn en Sport, zou moeten aandringen op een degelijk handvat voor justitie en politie. Vorige week publiceerde VI een interview met haar waarin ze zich profileerde als een naïef CDA-mutsje van het platteland. Ze is blijkbaar door gebrek aan gewicht omhooggevallen binnen haar partij, want er kwam geen verstandig woord uit. Lees en huiver: ‘Het klopt dat het om een kleine groep gaat, maar ik denk dat zwaarder straffen niet zoveel uithaalt. We moeten naar de personen kijken; wie zijn het, waar kunnen we ze vinden, hoe gaan we ze volgen? Als dat lukt, dan houden we ze ook vanzelf wel bij het voetbal weg. De discussie in de politiek over deze problematiek woedt heviger dan ooit. Die aandacht en dialoog moeten snel leiden tot een plan van aanpak en de daadwerkelijke uitvoering ervan. Maar er zijn natuurlijk ook mogelijkheden om stadionverboden op te leggen door de clubs. Daar kan een vrijwillige meldingsovereenkomst aan verbonden worden, waarmee supporters voor strafvermindering in aanmerking kunnen komen. Hierover kunnen in het lokale driehoeksoverleg tussen de overheid, politie en clubs afspraken worden gemaakt. Strafrecht is het sluitstuk van de hele benadering.’ Hebt u ooit zoveel onzin in één alinea gelezen? Van deze prietpraat uitkramende mevrouw hoeft de voetballerij ook niets te verwachten.

Nog treuriger is het dat de KNVB niet met een heldere visie komt. Michael van Praag stak er veel tijd in, maar dat leidde tot niets. En directeur betaald voetbal Henk Kesler bagatelliseerde de rellen op De Toekomst. Hij vond de problemen in Irak veel belangrijker dan de rellen op de bijvelden van De Arena, maar het toeval wil dat hij daar juist verantwoordelijk voor is en dat Irak niet tot zijn competentie behoort. Verder vond Kesler het nodig misplaatste sneren uit te delen naar Feyenoord, terwijl die club geen enkele blaam trof. Kesler is een beroepsbobo. Hij greep ooit zijn kans in Zeist, nadat hij als jurist op zijn vingers was getikt, en nam zich voor tot zijn pensioen te blijven zitten. Daarom doet hij er alles aan de raad van toezicht, de enige instantie die hem controleert, te laten voorzitten door voetbalonbenullen. Eerst maakte hij zich sterk voor de voormalige KLM-topman Pieter Bouw, een aardige man die niets van de voetbalwereld begreep. De meeste clubs wilden Gaston Sporre, de voormalige formateur van het sectiebestuur betaald voetbal, maar Kesler had geen behoefte aan een man met visie en knowhow. Met de hulp van de topclubs hield hij Sporre buiten de deur.

Intussen is de voormalige minister van Justitie Benk Korthals de hoogste baas in Zeist. Hij maakte zich onlangs nog belachelijk door bij Barend & Van Dorp louter domme uitspraken te doen. Zo merkte hij op dat een voetbalwet geenszins noodzakelijk is. Gelukkig kwam Sporre vervolgens met zinnige opmerkingen. Hij vindt dat de KNVB en de politiek gezamenlijk moeten werken aan de totstandkoming van een hooligan-cocktail, een reeks maatregelen om zich misdragende voetbalfans aan te pakken. Volgens Sporre kunnen zij zich zonder consequenties blijven misdragen. Er moeten maatregelen komen die voorzien in celstraf, schadevergoedingen, opeisbare geldboetes en een meldingsplicht.

Dat klinkt aanmerkelijk realistischer dan het gebral van Benk Korthals. De KNVB wil de problemen op De Toekomst nu afdoen met een boete van vijftienduizend euro voor Ajax en drie punten aftrek voor Jong Ajax. En de daders blijven buiten schot, omdat de huidige wetgeving ingrijpen van justitie en politie in de weg staat. Hoezo, geen behoefte aan een voetbalwet? Gelukkig krijgt het verbijsterde voetbalpubliek nu bijval van de zwaargewichten Marco van Basten en Johan Cruijff. Die boete van Ajax is nog te billijken, omdat de club de situatie verkeerd inschatte, maar waarom een stel jeugdspelers gestraft moet worden ontgaat ieder weldenkend mens. Daarom vragen Van Basten en Cruijff zich af hoe het mogelijk is dat de clubs, de spelers en de echte supporters intussen zijn gestraft, terwijl de raddraaiers die dit op hun geweten hebben voor de zoveelste keer vrijuit gaan. De ex-topvoetballers concluderen dat iedereen zijn zegje heeft gedaan, maar er is weer niet ingegrepen en er wordt ook weer niets ondernomen om tot een oplossing of een stap in die richting te komen. Daarom is het de hoogste tijd dat de clubs even de onderlinge concurrentie vergeten en schouder aan schouder de politiek onder druk zetten om na jaren pappen en nathouden de sfeerverziekers van ons nationale product een halt toe te roepen.

Johan Derksen