'Als het commentaar wegvalt, dat zijn de mooiste momenten'

Allemaal dingen die ik niet wil weten van presentatoren. Je kunt geen sportprogramma meer kijken of De Mens achter de presentator doemt op. Je kijkt naar Wilfred Genee, die met een stalen gezicht een onderwerp inleidt over de sanering van het vrouwenvoetbal en toch zie je hem met ontbloot bovenlijf en een bek vol speeksel heel slecht een liedje van André Hazes staan zingen in een bar vol D-artiesten. Mij gaat dat in de weg zitten. Een presentator hoort saai te zijn. Op zondagochtend wast hij zijn auto, als hij SGP stemt gooit hij zijn vrouw in de achterbak, hij kijkt voetbal en hij leert de moeilijke namen van spelers uit zijn hoofd. Daarna rijdt hij naar de studio om iets te presenteren.

Enkele jaren geleden had ik niet kunnen bedenken dat ik zou verlangen naar Evert ten Napel. Een van de grootste ouwehoeren van Nederland, Brazilië-fetisjist ('Jaaaaah, ze hebben de bal aan een touwtje!!') en scheidsrechterkenner ('Nee, petje af voor deze scheidsrechter, een ontzettend leuke man met, en ik mocht haar gisteren heel even ontmoeten, een schat van een vrouw'). Nu zou ik een moord doen voor Evert. Wedstrijdcommentaar bestaat tegenwoordig voor 75 procent uit stand-up comedy-gedoe. De een doet nog leuker dan de ander. De twee ergsten: Frank Snoeks en Sierd de Vos.

Frank Snoeks maakt al vijftien jaar dezelfde grap. 'Oeeeh, had Robben schoenmaatje 46 gehad, dan hing die bal.' Ik denk dan: Zou Frank Snoeks een IQ boven de 100 hebben, dan verzon hij een andere grap. Het is vooral dat permanente zoeken naar de originele invalshoek waar je helemaal dol van wordt. Denken dat je de entertainer moet uithangen als je de mensen thuis netjes vertelt wie de bal naar wie speelt.

Ik ben een commentaar-fundamentalist. Het kan mij niet sober genoeg zijn. Het liefst zou ik bij een wedstrijd alleen maar het geluid van het publiek horen. Dat zijn de mooiste momenten, als het commentaar even wegvalt. Eindelijk zelf na kunnen denken en je niet gek ergeren aan het zoveelste lulverhaal over de vriendin van die en die met wie die en die dat en dat nog mee heeft gedaan.

Ik wil niet dat commentatoren een wedstrijd tactisch duiden. Ik vind het leuk om dat zelf te doen. Desnoods heel slecht, maar verdomme wel op eigen kracht. Ik wil niet horen dat een team met de punt naar achteren speelt of dat een jonge nieuwe rechtsback heel slim een gaatje dichtloopt. Dat stuurt het kijken. Voor de televisie wil ik het jongetje van veertien zijn en, als ik dat leuk vind, twaalf minuten ademloos naar een wapperende cornervlag loeren. Dat verpesten commentatoren voor mij.

De ergste is Sierd de Vos. Al een leven lang een megalomane gek die denkt dat sportwedstrijden om hèm heen worden georganiseerd. Ik hoorde hem deze maand anderhalf uur lang dwars door een van de Clásicos heen lullen. Het niveau van iemand die een levensalfabet tijdens een bruiloft voorleest. In elke opmerking gaat het eigenlijk over neuken. Dat is Sierd de Vos zijn specialiteit: weten wie met wie neukt. Ronaldo neukt alweer een tijdje met iets blonds en op de tribune ziet Sierd altijd wel iets zitten waar een van de spelers een dag daarvoor nog mee heeft geneukt. Sierd vertelt daarover alsof hij tijdens het copuleren zelf bij de spelers achter op de rug mocht meerijden. Rol als voetbalprof voldaan van een vrouw af en je ligt met Sierd de Vos naast je een sigaretje in bed te roken.

Tijdens de wedstrijd die ik zag, raakte Sierd geobsedeerd door het kapsel en de hobby's van de keeper van Barcelona. Het keepen van José Manuel Pinto deed er verder niet zo veel toe. Sierd legde vooral uit hoe moeilijk het is om je haar in een bepaald patroon te scheren en dat de keeper hiphopplaten produceerde. Daar was Sierd nogal vol van. Barcelona zette druk op de rechterflank en Sierd legde uit hoe dat in zijn werk gaat, het opnemen van human beatbox. Je moet de microfoon achter in de keel van de rapper hangen en dan al het hoog eruit draaien.

De eerste keer dat ik Sierd hoorde, moet een jaar of 23 geleden zijn geweest, tijdens de Olympische Spelen. Daar noemde hij, als leerling-verslaggever, Linford Christie, 'een rare mafkees'. Toen werd Sierd nog direct gecorrigeerd door Theo Reitsma. 'Ho, ho, Sierd, we hebben het hier over een magnifieke atleet. Een beetje meer respect.' Daar heeft Sierd helaas weinig mee gedaan, die goede raad. Hij heeft er zijn vak van gemaakt, over de rug van professionele sporters de mislukte lolbroek uithangen.

Sierd wordt niet meer gecorrigeerd. Dat levert een rare stijlbreuk op als je naar Sport1 kijkt. Eerst luister je drie kwartier naar het manische starfuck-roddelbladengebazel van Sierd en opeens kijk je naar Kees Jansma met twee voetbalpraatmannetjes in een doodstille studio. Er is geen groter contrast denkbaar. Alsof je vanuit een uitzending Ter Land, Ter Zee en in de Lucht live schakelt naar de nazit van een crematie. Vooral Kieft kan er wat van. Die laat pauzes vallen ter lengte van een korte speelfilm. Na Sierd de Vos voelt dat als een verademing.

Sierd de Vos staat voor alles wat er fout is gegaan in de voetbalverslaggeving. Al die ijdelheid, al die gretige grapjes, al die meninkjes, het gewip op de stoeltjes als Jack van Gelder aan het woord is. Al die geldingsdrang. Echt geloven dat mensen thuis zitten te wachten op de mening van Tom van 't Hek. Een ex-hockeyer. Niemand zit te wachten op de mening van een ex-hockeyer. Niemand zit te wachten op de mening van een hockeyer. Niemand zit te wachten op hockey. Niemand zit te wachten.

Ik wil kijken en luisteren. Naar het geluid van voet tegen bal. Vooral als het heeft geregend.

Nico Dijkshoorn