'Klokkenluider geloofwaardig of rancuneus'
Donderdag 2 maart ontmoette ik Chanine Wezer, de ex-vriendin van Daniël Rijaard en de moeder van zijn kind, voor het eerst. Chef-redacteur Taco van den Velde van VI en redacteur Martijn Krabbendam hadden al wat langer contact met haar. Ik kende de feiten, maar werd nog geremd door mijn vooroordeel. Ook ik dacht aan een rancuneuze ex-vriendin die nog even haar gram wilde halen. Ze hunkert naar een carrière als actrice en zangeres, ze is ijdel, maar in deze zaak gedroeg ze zich allerminst publiciteitsgevoelig.
Gedurende het gesprek kreeg ik steeds meer begrip voor haar motieven om uit de school te klappen. Natuurlijk was ze rancuneus. Ze was door Rijaard aan de kant geschoven, met haar kind het huis uitgezet en was zowel lichamelijk als geestelijk geïntimideerd. Ze oogde gefrustreerd, omdat Robert Langenbach, de algemeen directeur van ADO Den Haag, en de politie in Rotterdam haar verhaal niet serieus namen. Ze voelde zich onrechtvaardig behandeld, door Rijaard, ADO Den Haag en de politie. Ze werd overal gezien als een hysterische ex-vriendin en trof bij Voetbal International voor het eerst mensen die haar verhaal wél serieus namen. Hierdoor kreeg ze de status van klokkenluider.
Tijdens dat gesprek heb ik haar duidelijk gemaakt dat een klokkenluider stevig in zijn schoenen moet staan. De voetbalwereld is uitermate publiciteitsgevoelig. Iedere muis wordt een olifant, iedere scheet een donderslag. Ze realiseerde zich dat ze met haar uitspraken een geweldige rel zou veroorzaken. Het harde bewijsmateriaal kan zij niet leveren, maar de details die ze onthult zijn interessant genoeg voor een diepgaand onderzoek van de politie.
Opvallend was dat de leiding van ADO Den Haag en de Rotterdamse politie de verklaringen van Chanine Wezer plotseling veel serieuzer namen toen Van den Velde en Krabbendam vragen gingen stellen. De politie in Rotterdam gaf het dossier aan het bovenregionale rechercheteam en even later kreeg ik op de redactie bezoek van een zware politiedelegatie, onder wie een opvallend daadkrachtige mevrouw. Toen ik de mevrouw vroeg wat haar rol precies was, schoof ze heel cool een visitekaartje in mijn richting: Mr. Pollyan Spoon, Officier van Justitie, Team Zware Criminaliteit. Op dat moment wist ik in elk geval zeker dat de politie de zaak serieus nam.
Voor klokkenluider Chanine Wezer betekende dat eindelijk erkenning en voor mij was het een reden Van den Velde en Krabbendam vrij te maken om een verhaal te schrijven over dit vermeende omkoopschandaal in Nederland. Tijdens het onderzoek werden Van den Velde en ADO Den Haag-trainer Frans Adelaar als getuigen gehoord en stuitte de recherche op een onderzoek van de FIOD dat naar Oostenrijk leidde.
Het was ons opgevallen dat we op de redactie opvallend vaak gebeld werden uit Turkije over de tussenstanden bij betrekkelijk onbeduidende wedstrijden uit de Nederlandse competitie. Het maakt duidelijk dat er in Turkije fors wordt gegokt op Nederlandse wedstrijden, want gokkers kunnen de eindstand niet eens afwachten. Nu Chanine Wezer heeft onthuld dat de in Oostenrijk bij LASK Linz voetballende Volkan Kahraman het brein achter het omkoopschandaal zou zijn, vallen alle puzzelstukjes plotseling in elkaar.
Kahraman is van Turkse afkomst en werd ooit als een geweldig talent gezien bij Feyenoord. Maar hij kwam uiteindelijk niet verder dan Excelsior, waar hij de bij de affaire betrokken Nederlandse spelers leerde kennen. Later speelde hij alsnog voor het nationale elftal van Oostenrijk. Voetballers met een bescheiden contract omkopen is geen kunst. Als die spelers per wedstrijd honderdduizend euro zwart kunnen incasseren om de tegenpartij een handje te helpen, zijn zij wel te rekruteren. Intussen hebben we op de redactie de wedstrijden bekeken waarin gefraudeerd zou zijn. Met alle voorinformatie in je hoofd zijn de beelden onthullend. Toch zal het voor justitie erg moeilijk worden een blunderende speler van opzet te beschuldigen.
Ook Nederland heeft een florerend illegaal gokcircuit. De onderzoekers van Integrity & Investigation van KPMG stelden in opdracht van het ministerie van Justitie een preventief onderzoek in en waarschuwden dat het betaalde voetbal kwetsbaar is voor inmenging van criminele organisaties. Zolang er profvoetbal bestaat en er op wedstrijden wordt gegokt, komen er omkoopschandalen voor.
In 1900 kreeg Burnley-doelman Jack Hillman al een schorsing van een jaar, nadat hij had geprobeerd spelers van Nottingham Forest om te kopen. In 1964 beleefde Engeland een heuse rel. De Sheffield Wednesday-spelers Peter Swan, David Layne en de net aan Everton verkochte Tony Kay werden levenslang geschorst wegens hun betrokkenheid bij een gokschandaal. In 1980 moesten in Italië AC Milan en Lazio Roma terug naar de Serie B, terwijl de doelverdedigers Ricky Albertosi en Massimo Cacciatori een levenslange schorsing kregen.
In 1982 bood Standard Luik-aanvoerder Erik Gerets de spelers van Waterschei geld aan om het rustig aan te doen tegen zijn club en twee jaar later probeerde AS Roma-voorzitter Dino Viola de scheidsrechter om te kopen voor de Europa Cup I-wedstrijd tegen Dundee United. In Hongarije werden veertig spelers beschuldigd van omkoperij en in Frankrijk betaalde Olympique Marseille-voorzitter Bernard Tapie in 1993 steekpenningen aan de spelers van Valenciennes. Dinamo Kiev probeerde in 1995 scheidrechter Antonio López Nieto om te kopen voor de Champions League-wedstrijd tegen Panathinaikos en Anderlecht-voorzitter Constant Vanden Stock leende elf jaar eerder scheidsrechter Emilio Guruceta Muro 25 duizend euro voor de UEFA Cup-wedstrijd tegen Nottingham Forest.
De Nederlanders Coen Burg en Mark Cox namen steekpenningen aan van illegale gokkers om hun Belgische club Westerlo te laten verliezen van KV Kortrijk. Nog veel langer geleden werd de legendarische keeper Wim Landman omgekocht door BVV-supporters, waardoor SHS op Houtrust met 1-5 verloor.
We kennen intussen de actuele omkoopschandalen die in Duitsland, België en Italië spelen, om over de Balkanlanden maar te zwijgen. Het is dan ook naïef te veronderstellen dat zoiets in Nederland niet mogelijk is. Vanaf het moment dat ik vorige week maandag in het televisieprogramma Voetbal Insite vertelde dat de politie een onderzoek instelde en dat een VI-redacteur als getuige was gehoord, sloeg Nederland op hol.
Allerlei insiders werden in de media als specialisten opgevoerd en vertelden louter onzin. Zo bagatelliseerde VVCS-directeur Louis Everard alles in de Volkskrant. Alleen misdaadverslaggever John van den Heuvel van De Telegraaf kwam met een zinnig verhaal.
Door de verklaringen van Chanine Wezer onderzoekt de politie de handel en wandel van Daniël Rijaard, Damien Hertog, Geert den Ouden en Volkan Kahraman. Het kan een storm in een glas water blijven, maar het kan ook het topje van de ijsberg zijn. Iedere weldenkende voetballiefhebber is het eens met dit onderzoek, maar de media moeten er geen heksenjacht van maken. Zo werden Willem II en FC Utrecht al ten onrechte opgevoerd. FC Utrecht-doelman Franck Grandel speelde geen gelukkig seizoen, maar een blunderende doelman heeft niet per definitie steekpenningen ontvangen.
Van den Velde en Krabbendam hebben met de klokkenluider de zaak op gang gebracht. Alleen de politie kan telefoons afluisteren, e-mails onderscheppen en bankrekeningen controleren. Justitie bepaalt of Nederland daadwerkelijk wordt geteisterd door een omkoopschandaal. Justitie bepaalt tevens of Chanine Wezer een door rancune gedreven ex-vriendin is of een geloofwaardige klokkenluider. Voor hoofdverdachte Kahraman was een telefoontje van Van den Velde al genoeg om volkomen overstuur af te haken voor de wedstrijd tussen LASK Linz en Austria Wien. Wordt ongetwijfeld vervolgd.
Johan Derksen