'Cor Coster, een kleurrijke schoonvader'

Het kwam erop neer dat het niet meeviel voor een oude man zich staande te houden in het drukke verkeer. De stress was hem te veel geworden, het zou niet meer gebeuren. De rechter had er begrip voor. Als Coster de schade met de tegenpartij in onderling overleg zou regelen, dan zou de zaak worden geseponeerd. Daaraan hoefde meneer de rechter, volgens Coster, niet te twijfelen; hij zou het in orde maken. Die schade was aanzienlijk, maar op de gang duwde de Amsterdammer de verbouwereerde tegenpartij een briefje van honderd gulden in handen en siste hem dreigend in een oor de kop van diens romp te rukken als de man moeilijk zou doen.

Coster was een kleurrijk man. Het leven had hem streetwise gemaakt. Zijn vader liet zijn moeder in de steek, waardoor hij moest overleven. Als jongeman reed hij al op de motor naar Zwitserland. Daar kocht hij horloges die hij in zijn benzinetank over de grens smokkelde en verkocht in kroegen op de Wallen en aan marktkooplieden op het Waterlooplein. Daarom kreeg hij in Amsterdam de bijnaam Horloge Cor. Later werd hij diamantair en deed hij in onroerend goed, eigenlijk maakte het hem niet uit. Coster handelde in alles, als hij er maar aan verdiende. Hij was succesvol in de handel, het leverde hem welstand op, waardoor hij met zijn gezin op de duurste locaties van Amsterdam woonde. Ik heb nog meegemaakt dat het hem zó goed ging, dat hij 's avonds na acht uur niet meer wilde worden gebeld als hij aan dat telefoontje minder dan een ton verdiende. Zijn reputatie stond regelmatig ter discussie, maar ik kon altijd uitstekend met hem opschieten.

We spraken elkaar regelmatig, bij hem thuis of in een horecagelegenheid. Als ome Cor een glas whisky binnen handbereik had, dan kwamen de verhalen, waarnaar ik urenlang ademloos kon luisteren. Doorspekt met humor en zelfspot nam hij het leven en de voetbalwereld door. Je moest hem niet tégen hebben, dan kon hij genadeloos hard zijn en zelfs agressief worden, maar op de praatstoel was hij een boeiende entertainer. Zo kon Coster op vermakelijke wijze vertellen hoe hij zijn kinderen had verwend, waardoor Danny als meisje van veertien in Amsterdam al geen kleding meer kon kopen. Zij slaagde alleen nog in Parijs als ze een nieuwe jurk wilde aanschaffen.

Deze dochter, Diana Margaretha Coster, geboren op 19 april 1949, liep op de bruiloft van Piet Keizer het jeugdige talent Johan Cruijff tegen het lijf en de twee kregen verkering. Een jongen uit de volkswijk Betondorp en een in rijkdom opgegroeid meisje dat aan de goudkust van Amsterdam woonde. Coster was een modale voetballiefhebber. Hij bezocht de thuiswedstrijden van Ajax, maar verder had hij geen banden met de club. Hij had wel een zwak voor die vriendelijke voetballer.

Toen de relatie wat serieuzer werd, informeerde hij hoeveel geld Cruijff op zijn spaarrekening had staan. Coster wist niet wat hij hoorde toen Cruijff hem vertelde dat hij niet eens een spaarrekening hád. Nadat de speler later het Ajax-contract aan zijn toekomstige schoonvader had gegeven, werd er veel duidelijk. Coster was verbijsterd. De Meer was elke wedstrijd uitverkocht, doordat iedereen de nieuwe wondermidvoor Johan Cruijff wilde zien voetballen. Het begenadigde talent had echter een verbintenis voor vier jaar getekend voor vijftienduizend gulden per seizoen, plus premies.

Vanaf die dag was Coster de eerste zaakwaarnemer in de geschiedenis van het betaalde voetbal. Van Cruijff, die op 2 december 1968 met dochter Danny trouwde. De sterspeler was er blij mee, maar het Ajax-bestuur had er geen goed woord voor over. Voorzitter Jaap van Praag en penningmeester Henk Timman, in het dagelijks leven belastinginspecteur, hadden allebei een bloedhekel aan Coster. Voor een vriendschappelijk duel meldde Cruijff zich bij de clubleiding met de eis dat hij tien procent van de recette wilde hebben, omdat het publiek toch hoofdzakelijk voor hém kwam.

De bobo's wisten heel goed dat Cruijff dit niet had bedacht. De bestuursleden waren gewend dat zíj de hoogte van het contract bepaalden en dat de speler slaafs zijn hand-tekening zette. Voetballers hadden in die jaren nog niets te vertellen, de macht lag bij de clubs. Coster slaagde erin de verbintenis eerst op te trekken naar vijftigduizend gulden per jaar en op 12 juli 1971 maakte hij zijn schoonzoon financieel onafhankelijk. Cruijff tekende voor zeven jaar. Daarvoor ontving hij jaarlijks 95 duizend gulden, plus winstpremies van vijftienhonderd gulden. Met de directie van Koninklijke Bijenkorf Beheer werd de deal afgesloten dat dit bedrijf Cruijff vanaf zijn 31ste tot zijn 65ste jaarlijks een bedrag van zestigduizend gulden betaalde.

Coster had snel door dat er geld te verdienen was in het topvoetbal. Met Piet Keizer en Maarten de Vos stichtte hij Inter Football, het eerste bureau dat op professionele basis spelers begeleidde. VVCS-vakbondsleider Karel Jansen en de linkse pers spraken er schande van. Coster was een parasiet die geld onttrok aan het voetbal, hij was een zakkenvuller over de rug van de spelers en het ging ten koste van de clubs.

Coster trok zich terug uit Inter Football, maar ging als zelfstandig voetbal-makelaar door. Steeds meer grote spelers sloten zich bij hem aan; eerst de Ajacieden en in 1974 bijna het gehele Nederlands elftal. Later zou hij ook Ruud Gullit, Frank Rijkaard en Wim Kieft nog begeleiden.

Coster was even niet on speaking terms met zijn schoonzoon toen Cruijff als speler van Barcelona in zee ging met Michel Georges Basilevitsj. Deze gladde zakenman investeerde het volledige vermogen van Cruijff in verliesgevende ondernemingen, waardoor de sterspeler plotseling bankroet was. Op dat moment vierde Coster zijn comeback. Hij sloot links en rechts nieuwe contracten af en maakte zijn schoonzoon, inmiddels een gevorderde dertiger, voor de tweede keer miljonair. Het laatste kunstje vertoonde Coster in 1983, toen Ajax-voorzitter

Ton Harmsen tijdens de contractbesprekingen boos riep dat Cruijff zijn beste tijd had gehad en dat hij, Harmsen, de hoofdprijs niet meer wilde betalen. Nog dezelfde middag nam Coster contact op met Feyenoord-voorzitter Gerard Kerkum en tekende Cruijff een lucratieve overeenkomst met de vijand. De wraak was zoet, want Feyenoord veroverde het daaropvolgende seizoen de dubbel en dat was zeker geen toeval.

Cor Coster was de eerste in Nederland die openlijk uitsprak dat voetballers zwaar werden onderbetaald. Ze waren lijfeigenen van de clubs, de stadions puilden uit, de televisie zond steeds meer wedstrijden uit, met internationaal voetbal verdienden de bvo’s een vermogen, maar de spelers werden in veel gevallen afgescheept met een verkapt semi-profcontract. Zij waren, in Costers ogen, de artiesten voor wie het publiek kwam. Dankzij zíjn inspanningen gingen vooral de topvoetballers in de jaren zeventig aanzienlijk beter verdienen.

Ook de officials van de KNVB moesten met de billen bloot. Vóór 1974 ontvingen de internationals tweehonderd gulden bruto per interland. Volgens het evangelie van Zeist speelde een voetballer in Oranje voor de eer, voor volk en vaderland. Daar hoefde geen geld tegenover te staan. Coster dacht daar heel anders over. Hij vond het te gek voor woorden dat de Nederlandse topspelers drie dagen onderweg waren voor een fooi en ook nog de kans liepen ernstig geblesseerd te raken, zonder dat er een goede verzekering was afgesloten. Cor Coster zorgde ervoor dat voetballen voor Oranje vanaf het WK in 1974 ook financieel aantrekkelijk was.

De laatste jaren bleef Coster op de achtergrond. Hij had nog wat jonge mensen in dienst die voor hem werkten in de voetbalwereld, maar hijzelf besteedde zijn tijd vooral aan de kleinkinderen. Hij zorgde ervoor dat voetballers goed gingen verdienen, doordat zijn dochter toevallig met Johan Cruijff thuiskwam. Twee weken geleden overleed Cor Coster. Hij werd 88 jaar.