Attractief Rapid Wien belooft spektakel tegen Ajax
Ajax neemt het woensdag (aftrap 21.05 uur) in Wenen op tegen Rapid Wien in de derde voorronde van de Champions League. Zes dagen later volgt de return in De Arena. VI analyseerde het elftal van Rapid Wien en zag een attractief team met drie smaakmakers voorin.
Ambities
De heenwedstrijd wordt afgewerkt in het Ernst Happel Stadion, waar Ajax in 1995 zijn laatste grote Europese triomf vierde. Voor Rapid Wien is het slechts een tijdelijke thuishaven, in afwachting van een nieuw stadion dat volgend jaar geopend wordt. Dat moet een vliegwiel worden om nieuwe ambities te realiseren. De groen-witten willen in de nieuwe thuisbasis direct de eerste landstitel sinds 2008 grijpen.
Trainer Zoltan Barisic is sinds het voorjaar van 2013 de sportieve leider van het project dat in 2017 de titel moet opleveren. Hij werkte jarenlang in de jeugdopleiding van Rapid, waar hij in 2011 nog flopte in zijn eerste periode als hoofdcoach. Dat Rapid aan de lange termijn werkt, is terug te zien op het veld. Barisic kiest voor een jeugdig elftal, waarvan meestal slechts twee basisspelers 25 jaar of ouder zijn.
De onervarenheid zorgde vorig seizoen voor een wisselvallige eerste seizoenshelft, maar na de hervatting van de competitie was Rapid de beste club van Oostenrijk. Dit kalenderjaar verloor de Weense club slechts twee wedstrijden. Na een knappe inhaalrace strandde Rapid uiteindelijk op zes punten van kampioen Red Bull Salzburg, maar de goede prestaties voeden de hoop dat het komend seizoen al mogelijk is om Salzburg van de troon te stoten.
Filosofie
Barisic probeert dat succes te realiseren met een filosofie die hij ooit zelf als volgt omschreef. 'Rapid moet in iedere wedstrijd het spel maken en wanneer mogelijk daarmee winnen. Winnen ten koste van alles is niet mijn stijl.' Dus probeert Rapid altijd verzorgd op te bouwen, alleen bij doeltrappen wordt soms een lange bal gegeven. In de Oostenrijkse competitie heeft Rapid door die speelwijze gemiddeld bijna zestig procent balbezit.
In vrijwel alle gevallen stuurt Barisic zijn manschappen in een 4-2-3-1-formatie het veld in. Wanneer de ploeg opbouwt, zakken de twee controlerende middenvelders zakken om beurten in, om zo een overtalsituatie te creëren in de as. De backs mogen hoog opkomen en hebben daarbij als taak om het veld breed te houden. De buitenspelers hebben namelijk de vrijheid om te zwerven en komen slechts in de buurt van de zijlijn als Rapid in de opbouw is. Dan proberen ze soms een crosspass mogelijk te maken voor de controlerende middenvelders.
Spits Robert Beric (24, foto bovenaan), spelmaker Louis Schaub (20) en buitenspeler Philipp Schobesberger (21) zijn de smaakmakers bij Rapid en worden geacht het verschil te maken als de Oostenrijkers op de helft van de tegenstander staan. Beric is vooral een uitstekende afmaker, vorig seizoen maakte hij 27 doelpunten, maar hij kan door zijn fysiek ook van waarde zijn als aanspeelpunt. Schobesberger heeft zich sinds zijn transfer van derdeklasser Pasching in de zomer van 2014 stormachtig ontwikkeld en is met zijn intelligente loopacties goud waard voor Rapid. Hij werd zelfs al opgeroepen voor de nationale ploeg van Oostenrijk.
Jeugdinternational Schaub lijkt dit seizoen als nummer 10 routinier Steffen Hofmann naar de bank verdreven te hebben. De frêle linkspoot wordt ook regelmatig op de flanken ingezet, maar komt als spelmaker het best tot zijn recht in de as van het veld. De rechtsbenige linksbuiten Florian Kainz is sterk begonnen aan het seizoen door drie keer te scoren in twee duels, maar hij profiteert vooral van het goede werk van zijn Beric, Schobesberger en Schaub.
Overigens speelde Rapid in de laatste twee duels met Red Bull Salzburg in een kerstboomsysteem om meer controle te krijgen in de as, maar het lijkt onwaarschijnlijk dat Barisic deze variant ook tegen Ajax uit de kast gaat halen.
Pressing
De laatste Europese confrontatie van Ajax met een Oostenrijkse tegenstander liep uit op een kleine ramp. De pressingmachine van Red Bull Salzburg legde in februari 2014 genadeloos de zwakke plekken van Ajax bloot, resulterend in een 6-1 nederlaag over twee duels. Voor een dergelijke afgang hoeven de Amsterdammers dit keer niet bang te zijn, want Rapid Wien heeft simpelweg minder kwaliteit dan de concurrent uit Salzburg. Op de European Club Index, een soort FIFA-wereldranglijst voor clubs, staat Rapid op de 141ste plaats. Red Bull stond circa honderd plaatsen hoger toen het Ajax, dat een soortgelijke positie bezet, wegvaagde.
Bovendien zet Rapid niet zo massaal collectief druk als Die Bullen. Rapid probeert weliswaar eveneens vroeg te storen, maar doet dit in eerste instantie slechts met de vier meest aanvallende spelers. Dit kwartet dekt daarbij geen man, maar probeert de ruimtes klein te maken en zo de meest voor de hand liggende passinglijnen af te schermen. Een van de twee controlerende middenvelders richt zich op de cover van de pressing en heeft als voornaamste taak een snelle counter in de kiem te smoren.
De overige vijf Rapid-spelers blijven in hun zone en richten zich in eerste instantie op het opvangen van een eventuele lange bal. Daarnaast hebben zij als taak de aanval te vertragen wanneer de opponent onder de eerste druk uitspeelt. Als dat lukt, dan schaart vrijwel het hele elftal zich achter de bal en worden de ruimtes klein gemaakt. Rapid maakt daarbij gebruik van zonedekking.
Verdedigend is de ploeg van coach Barisic (foto midden) vooral kwetsbaar als er balverlies geleden wordt in de eerste fase van de opbouw. Op die momenten staan in sommige gevallen liefst zeven Rapid-spelers voor de bal, waardoor de tegenstander met een razendsnelle tegenaanval kan toeslaan.
Steekpasses
Rapid blinkt uit in het geven van diagonale steekpasses achter de defensie van de tegenstander. Wanneer een van de middenvelders de bal krijgt met ruimte om open te draaien, dan zijn de aanvallers direct in de opperste staat van paraatheid. Een van de buitenspelers van Rapid maakt het veld breed, waarmee hij als de bliksemafleider fungeert voor het daadwerkelijke gevaar. Dat komt van de andere voetballer op de flanken, die een korte voorbeweging naar buiten maakt en vervolgens met een diagonale sprint opduikt in het strafschopgebied.
Op het moment dat de diepgaande buitenspeler zijn vooractie maakt, probeert de Rapid-middenvelder de bal tussen de centrale verdediger en back van de tegenstander door te steken. De spits is dan ook al vertrokken – vaak in buitenspelpositie – om zo de vrijgekomen buitenspeler de kans te bieden om de bal op hem terug te leggen. Met dit aanvalspatroon uit het boekje van coach Barisic is Rapid vaak succesvol.
Standaardsituaties
Bij standaardsituaties moet Ajax alert zijn op de varianten die Rapid Wien heeft ingestudeerd. Zo biedt bij corners steevast één speler zich kort aan, staan er twee op de rand van het strafschopgebied en houden minimaal vier goede koppers zich op rond de doelmond. Wanneer de mogelijkheid zich voordoet, probeert Rapid de tegenstander te verrassen met een korte corner of een bal die laag wordt teruggelegd op de rand van het strafschopgebied. Wanneer de nemer één hand opsteekt, hoeft Ajax daar niet bang voor te zijn, want dan volgt een voorzet naar de tweede paal.
Defensief gezien heeft Rapid de standaardsituaties een stuk minder op orde. Liefst zeven van de twaalf tegendoelpunten na de winterstop in de Oostenrijkse Bundesliga kwamen voort uit standaardsituaties. De tegentreffer in de overtuigende 5-1 bekerzege op Weiz kwam voort uit een slecht verwerkte vrije trap. Ook Sankt Pölten sloeg in de voorbereiding met een standaardsituatie toe tegen Rapid.
Barisic laat zijn spelers bij dode spelmomenten een zone in plaats van een man verdedigen, waarbij ook gebruik gemaakt wordt van de buitenspelval. Dat ging met name in de tweede seizoenshelft vaak mis. Bij aanvallende standaardsituaties liggen dus kansen voor Ajax. Voor Frank de Boer kan het daarom de overweging waard zijn om in zijn basiselftal een plaats in te ruimen voor specialist Lasse Schöne.
Spektakel
Om optimaal voor de dag te komen in de Champions League heeft de leiding van Rapid Wien besloten om de mogelijke transfers van de begeerde Beric en Schobesberger over het tweeluik met Ajax heen te tillen, tenzij een club met een astronomisch bedrag over de brug komt. Dat betekent dat Barisic kan aantreden met een ingespeeld team, waarvan de aanvallers de kwaliteit hebben om Ajax pijn te doen en de Champions League-droom levend te houden.
Ondanks de aanwezigheid van Beric en Schobesberger begrijpt Barisic dat zijn elftal boven zichzelf uit moet stijgen om in een dubbele confrontatie sterker te zijn dan Ajax, maar in plaats van een goed eindresultaat kan hij wel iets anders beloven. 'Aangezien een aanvallende speelwijze bij beide clubs in de cultuur verankerd is, kunnen de toeschouwers zich verheugen op twee spectaculaire wedstrijden.' (Pieter Zwart)
Om mee te kunnen praten, moet je ingelogd zijn met je VI-account.
Login